HUKUK_POSTASI

Taraflar uyuşmazlığın kapsamını daraltmamalı ve belirli özel du-

rumlar hariç olmak üzere tahkim anlaşması, uyuşmazlığın kapsamı ge-

niş tutularak düzenlenmelidir.

Taraflar Tahkim Yerini Belirlemelidir

Taraflar bu belirlemeyi yaparken stratejik, pratik ve hukuki unsur-

ları göz önünde tutmalıdır. Stratejik unsur tarafsızlık ile etkinliği kap-

sar. Uygulamada tarafsızlık tahkim yerinin taraflar ile bağlantılı ola-

mayan bir ülke olarak tercih edilmesi anlamına da gelir. Etkinlik kara-

rın tanınması ve tenfizi ile bağlantılıdır.

Pratik unsur; rahatlık, güvenlik, tahkim işlerinin yürütülmesinde

pratik koşullar, duruşmalar için kullanılacak salonlar, tahkim yerinin

taraflara, tanıklara ve delillere yakınlığı gibi konuları kapsar.

Genel anlamda tahkim yeri yerel mahkemelerin tahkim yargılama-

sına ne oranda müdahale edeceğini ve tahkimde uygulanacak usul hu-

kukunu belirler. “Tahkim yeri” ile “tahkime uygulanacak usul hukuku”

arasında doğal bir ilişki vardır. Uygulanacak usul hukuku tarafların

farklı bir hukuk kararlaştırmadığı durumlarda tahkim yeri hukukudur.

Taraflar tahkim yerini seçerken dikkatli davranmalı, usul hukuku ve

mahkemelerin tahkim karşısındaki durumlarını göz önünde tutmalıdır-

lar. Tahkim yeri karar açısında da önem taşır. Tahkim yeri karara bir

nevi “milliyet” kazandırır. Karara yüklenen bu milliyet NewYork Söz-

leşmesinde öngörülen karşılıklılık çekincesi açısından da önem taşır.

Kurumsal tahkim kuralları genellikle kararın tahkim yerinde veril-

diğini varsayar. Bir karar verildiği ülkeden farklı bir ülkede tenfiz edi-

liyorsa “yabancı hakem kararı” olarak nitelendirilir.

Taraflar tahkim yerine ilişkin bir belirleme yapmamışsa, tahkim

yeri ilgili kurum veya hakemler tarafından belirlenir

. Hukuki bir kav-

ram olan tahkim yeri, duruşmalar da dahil olmak üzere tahkim yargı-

lamasına ilişkin tüm işlemlerin belirlenen şehir/ülkede (tahkim yeri)

gerçekleşeceği anlamına gelmez. Duruşmalar farklı yerlerde de yapıla-

bilir. Hakem heyeti taraflar aksini kararlaştırmadığı takdirde ve taraf-

ların onayını aldıktan sonra duruşma veya toplantıları uygun gördüğü

TAHKİM

151

Bkz. ICC Tahkim Kuralları m. 18.