31 / 449
HUKUK POSTASI 2013
16
alınmasından kaçınılan önlemler ve uğranılan zarar hakkında yapılan
denkleştirme işlemi.
Önlemler ve denkleştirme konularında kanun metni açıktır. Ancak
raporda yer verilecek hukuki işlemlerin kapsamının dikkatle belirlenmesi
gerekir. Zira maddenin ifadesi, farklı yorumlara neden olabilir.
Maddenin hukuki işlemlere yönelik metni şu şekildedir: “
şirketin …
hâkim şirketle, hâkim şirkete bağlı bir şirketle, hâkim şirketin yönlendir-
mesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı tüm hukuki
işlemlerin”.
Şöyle ki,
“hakim şirketin yönlendirmesi”
ifadesi ile kastedil-
mek istenenin ne olduğu madde metninden kesin olarak anlaşılamamak-
tadır. Maddenin gerekçesinde de bu konuda bir açıklık yoktur.
Kanımızca, hakim şirket ve bağlı şirketlerle yapılan tüm işlemler, baş-
ka herhangi bir şarta bağlı olmadan bağlılık raporunda yer alır. Hakim şir-
ket veya bağlı şirketle yapılmayan, bu şirketlerin taraf olmadığı işlemlere
de raporda yer verilir. Ancak bu işlemlerin rapora dahil edilebilmesi için
bu işlemlerin hakim şirket veya bağlı şirketin yararına olması ve bu işlem-
lerin hakim şirketin yönlendirmesiyle gerçekleşmiş olması gerekir. Dola-
yısıyla, bağlılık raporunda üç grup hukuki işleme yer verilecektir: (i) ha-
kim şirketle yapılan tüm işlemler, (ii) hakim şirkete bağlı şirketle yapılan
tüm işlemler (iii) hakim şirketin yönlendirmesiyle ve hakim şirket veya
hakim şirkete bağlı şirketler yararına üçüncü kişilerle yapılan işlemler
2
.
Bağlılık raporunda yer alacak işlem türleri konusunda ise kanunda
herhangi bir sınırlama yoktur. Topluluk içi şirketler arasında yapılan tüm
satım, kira, hizmet vb. sözleşmeler ile şirketlerin birbirleri lehine teminat
göstermesi gibi durumlar raporda yer verilmesi gereken bilgilere örnek
olarak verilebilir. Ayrıca, TTK m. 202’de yer alan sorumluluk halleri,
bağlılık raporunda yer alacak bilgiler açısından değerlendirilebilir.
Hakim şirket tarafından hazırlanacak bağlılık raporunda, hakim şir-
ketin kendi bağlı ortaklıkları ile yaptıkları işlemlerin yer alıp almayacağı
da değerlendirilmelidir. TTK m. 199/1-3 kapsamında incelenen bağlılık
2
Hâkim şirket veya diğer bağlı şirketlerle yapılmayan işlemlerin bağlılık raporuna yazıla-
bilmesi için işlemin, hakim şirket veya bağlı şirketin yararına olması ve bu işlemlerin hakim
şirketin yönlendirmesiyle gerçekleşmiş olması şartının bir arada bulunmasının gerekmediği,
hakim şirket veya bağlı şirket yararına tüm işlemlerin ve hakim şirketin yönlendirmesiyle
gerçekleşen tüm işlemlerin bağlılık raporunda ayrı ayrı yazılması gerektiği de savunulan
görüşler arasındadır.