237 / 449
HUKUK POSTASI 2013
222
rinin mümkün olduğu kabul edilmekteydi. Özellikle ayrı bir düzenleme
olmadığı dönemde, bir sözleşme tarafının sözleşmeden doğan tüm ala-
caklarını ve tüm borçlarını aynı kişiye temlik ve naklettiği durumda söz-
leşmenin devredilmiş sayılıp sayılmayacağı tartışmalıydı. Ancak dokt-
rinde hakim olan görüşe göre (birlik teorisi) sözleşmenin devri borçlu
ve alacaklı sıfatlarını birlikte değiştirdiği ve ayrıca sözleşmeye bağlı tüm
yenilik doğurucu hakları (fesih, dönme, seçimlik hakların kullanılması,
temerrüt ihtarı gibi) da devralana geçirdiği için, alacağın temliki ve bor-
cun naklinin birlikte yapılmasından farklı bir kurumdur. Zira alacağın
temliki ve borcun naklinde sadece borç ilişkisinin aktif ve pasif süjesi
(alacaklı ve borçlu sıfatlar) değişir, ancak sözleşmenin tarafı olma sıfatı
devredende kalır
3
.
Devir Sözleşmesi
TBK, devir sözleşmesini üç taraflı bir sözleşme olarak düzenler. Bu
sözleşmenin tarafları, sözleşmeyi devreden, sözleşmeyi devralan ve söz-
leşmenin değişmeyen kalan tarafıdır. Sözleşmenin akdedilmesi ile dev-
reden, devrettiği sözleşmenin tarafı olmaktan çıkar. Bu devir sözleşmesi
devreden için tasarruf işlemi devralan için ise haklar bakımından kazan-
dırıcı, borçlar bakımından borçlandırıcı işlemdir. Devir sözleşmesi, kalan
bakımından değiştirici yenilik doğuran sözleşme niteliğindedir
4
.
Ancak bu sözleşmenin üç tarafın katılımı ile yapılması şart değildir.
TBK uyarınca, devreden ve devralan taraflar arasında imzalanacak iki
taraflı sözleşmeye kalan tarafın kayıtsız şartsız izin veya icazet vermesi
ile sözleşmenin devri mümkündür.
Sözleşmenin Şekli
TBK, devir sözleşmesinin, devredilen sözleşmenin şekline bağlı ol-
duğunu düzenler. Böylelikle, devredilen sözleşme yazılı, nitelikli yazılı
veya resmi şekilde yapıldıysa, devir sözleşmesinin de aynı şekle tabi ol-
ması gerekir. TBK m. 29 uyarınca ön sözleşmelerin de asıl sözleşmenin
şekline uygun olarak yapılması zorunludur. Bu nedenle sözleşmeyi devir
3
Oğuzman/Öz
, s. 598;
Ahmet M. Kılıçoğlu
, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 15. Bası,
Ankara 2012, s. 809.
4
Oğuzman/Öz
, s. 601.