Yeni TTK Rejimi
Yeni TTK, 379 ve devamı maddelerde şirketin kendi paylarını ik-
tisap etme imkânını düzenlemektedir. Yeni TTK’nın gerekçesinde bu
maddelerin kaynağının Avrupa Birliği’nin şirketlere ilişkin 77/91 sayı-
lı genelgesi olduğu belirtilmiştir. Aşağıda Yeni TTK uyarınca şirketin
kendi paylarını iktisap edebileceği veya rehin olarak kabul edebileceği
haller irdelenmektedir.
379. madde uyarınca şirket, esas sermayesi veya çıkarılmış serma-
yesinin %10’unu aşmadığı müddetçe kendi hisselerini ivazlı olarak ik-
tisap veya rehin olarak kabul edebilir. Üçüncü kişinin şirket hesabına
yaptığı iktisap ile yavru şirket tarafından yapılan iktisaplar da bu yüz-
denin hesaplanmasında dikkate alınır.
Şirket, pay adedi, toplam itibari değeri ile ödenebilecek pay bede-
linin alt ve üst sınırlarını belirleyerek yönetim kurulunu bu işlemi yap-
mak üzere azami beş yıl süre ile yetkilendirebilir
4
. Böylelikle, genel
kurula iktisaba ilişkin kontrol imkânı tanınmıştır
5
. İktisap edilen pay
bedelleri düşüldüğünde, şirketin aktifi en az esas sermaye veya çıkarıl-
mış sermaye ile kanun ve esas sözleşme uyarınca dağıtılmasına izin
verilmeyen yedek akçelerin toplamı kadar olmalıdır. Bu madde uyarın-
ca iktisap edilen payların bedelinin tamamen ödenmiş olması aranır.
Sermayenin korunmasına ilişkin kaygıların giderilmesi için 388. mad-
dede açıkça şirketin kendi paylarını taahhüt edemeyeceği düzenlen-
miştir.
381. maddede, 379. maddede aranan şartlardan biri olan genel ku-
rulun yetki kararı olmaksızın pay iktisabı düzenlenmiştir. Bu maddeye
göre yönetim kurulu, herhangi bir yetkilendirme kararı olmaksızın,
ciddi ve yakın bir kayıptan kaçınmak için pay iktisabında bulunabilir.
Ancak bu durumda yönetim kurulu, toplanacak ilk genel kurulda bu
alımın amacı, toplam iktisap edilen pay adedi, itibari değerinin topla-
mı ve sermayeye oranı ile ödenen bedel ve ödeme şartları hakkında bil-
gi verir.
TİCARET HUKUKU
51
4
Maddenin gerekçesinde genel kurulun bu yetkinin kullanılmasını belirli bir amaca bağlayabile-
ceği de belirtilmiştir.
5
Prof. Dr. Ünal Tekinalp
, a.g.e., par. 9-29.