59 / 476
zenleyen maddenin gerekçesinde bu tür işlemlerin şirketin dolaylı ola-
rak kendi paylarını kendisinin alması olarak kabul edildiği belirtilmek-
tedir.
Madde 380’in Geliş Nedeni
Finansal yardım yasağını düzenleyen Yeni TTK’nın 380. maddesi-
nin gerekçesinde Avrupa Birliği’nin 77/91 sayılı şirketlere ilişkin İkin-
ci Yönergesi’nin
1
(“Yönerge”) esas alındığı belirtilmektedir. İngilte-
re’de özellikle Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra kaldıraçlı işlemlerle
hedef şirketin kaynakları kullanılarak hisse alımları yapılmış ve 1920-
21’deki büyük ekonomik krizde birçok şirket batmıştır. Bu gelişme kar-
şısında şirketin kendi hisselerinin satın alınması için finansman sağla-
ması tehlikeli görülmüş ve 1929 yılında kabul edilen İngiliz Şirketler
Kanunu’na, bu tür bir finansman yardımlarını yasaklayan bir kural kon-
muştur. Kural İngiliz hukukunda bu güne dek devam etmiş ve oradan
AB hukukuna girmiş ve tüm AB üyesi ülke hukuklarına yayılmıştır.
Gerçekten de, 2006 yılında yapılan değişiklik öncesinde buYöner-
ge uyarınca, şirket kendi hisselerinin üçüncü bir kişi tarafından iktisap
edilmesi amacıyla üçüncü kişiye avans, ödünç veya teminat vereme-
mekteydi. Ancak, banka veya diğer kredi kurumları tarafından olağan
işletme faaliyetleri sırasında verilen krediler ile şirket (ve bağlı şirket-
lerinin) çalışanlarının pay iktisabı amacıyla verilen avans, ödünç veya
teminat bu yasağın kapsamı dışındadır. Yeni TTK 380, bu düzenleme-
yi benimsemiş, ayrıca bu hükme aykırı işlemlerin geçersiz olduğunu
düzenlemiştir.
Bununla beraber, bu yasak finansman imkânını, amacı aşacak öl-
çüde kısıtladığı için eleştirilmiştir. Yönerge, 2006 yılında 2006/68/AT
sayılı yönerge
2
ile değiştirilmiştir. Bu değişiklik ile Avrupa Birliği üye-
si devletlerin, Yönerge’de belirtilen şartlara uyarak finansal yardımı
mümkün kılabileceği düzenlenmiştir. Yapılan bu değişiklik uyarınca,
avans, ödünç veya teminat verme işlemi adil piyasa koşullarına göre
TİCARET HUKUKU
45
1
13 Aralık 1976 tarihli 77/91/AET sayılı İkinci Konsey Yönergesi (
Second Council Directive
77/91/EEC
).
2
6 Eylül 2006 tarihli 2006/68/EEC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Yönergesi (
Directive
2006/68/EC of the European Parliament and of the Council
).