50 / 476
Denetimin Amacı
Denetimin amacı Yönetmeliğin 4üncü maddesinde açıklanır. De-
netim ticaret şirketlerinin işlemlerini kanuna uygun olarak gerçekleş-
tirmelerini amaçlar. Yönetmelik bu yönde
“Bakanlıkça ticaret şirketle-
rinin kuruluşundan sona ermesine kadar gerçekleşen tüm işlemlerinin
Kanuna ve Kanuna dayanılarak çıkarılan düzenleyici işlemlere”
uy-
gunluğunun denetleneceğini belirtir. İlk olarak denetimin iyileştirici
yönü ortaya konulur. Bu şekilde, Bakanlığın uygunsuzlukların gideril-
mesi için rehberlik edeceği belirtilir. İkinci olarak denetimin yaptırım
yönü söz konusudur. Denetim sonucunda cezai sorumluluğu saptanan-
ların yetkili makamlara sevk edileceği hüküm altına alınır. Hukuki so-
rumluluğu doğanlar ise genel kurul gündemine alınıp yönetim organı-
na bildirilir. Son olarak da denetimin önleyici yönü vurgulanır. Yönet-
melik uygulamada ortaya çıkan aksaklıkların giderilmesi için önlemler
alınacağını belirtir.
Denetimde Benimsenen ilkeler
Denetim tarafsızlık, eşitlik, dürüstlük, gizlilik ve mesleki özen il-
keleri üzerine yapılanır. Bu ilkeler denetimin her aşamasında, başka bir
deyişle, kanıtlarının toplanmasından ulaşılan sonuçların değerlendiril-
mesine kadar geçerlidir. Ayrıca denetimden çıkan sonuç kesinleşince-
ye kadar gizlilik ilkesi hâkimdir.
Denetim Usulü
Yönetmeliğin Üçüncü bölümünde denetimin ne şekilde gerçekleş-
tirileceği belirlenir. Denetim kararı Bakanlığın tasarrufundadır ve Ba-
kanlık bünyesindeki denetim elemanlarınca şirket merkezinde, ticari
işletmede ve gerekirse şubede gerçekleştirilir. Ancak şirketin teknolo-
jik altyapısı kuvvetli ise ve denetim elemanı şirket merkezinde yapıla-
cak bir denetime gerek görmüyorsa Bakanlığın uygun görüşü alındık-
tan sonra sadece dosya üzerinde inceleme yapılabilir. Bakanlık dene-
tim kararını kendiliğinden alabileceği gibi ortakların yahut üçüncü ki-
şilerin istem, ihbar veya şikâyetleri üzerine de alabilir. Ancak denetim
elemanlarının denetimi hakim, iştirak veya bağlı şirket ilişkisinde olan
ticaret şirketlerini de kapsayacak şekilde genişletebilmesi için Bakan-
lılıktan ayrıca izin almaları gerekir.
36
HUKUK POSTASI 2012