Denetleyen denetimi belirli bir usule bağlı kalarak gerçekleştir-
mekle yükümlüdür. Buna karşılık denetlenenlerin de belirli yükümlü-
lükleri vardır. Bunlardan biri denetçilere çalışma kolaylığı sağlama yü-
kümlülüğüdür. İkinci yükümlülük ise denetim esnasında talep edilen
yazılı veya elektronik her belgenin gizli dahi olsalar denetçilere uygun
süre içinde ulaştırılmasıdır. Bu yapılmadığı takdirde denetlenenler
uyarılır. Buna rağmen istenilen belgelerin süresinde ulaştırılmama ve-
ya eksik ulaştırılma durumu karşısında Yönetmelik Yeni TTK m. 562.
(4)’e atıfta bulunur ve bu davranışların cezai sorumluluğa yol açtığını
belirtir. Buradaki yaptırım, eylem daha ağır bir cezayı gerektiren baş-
ka bir suç oluşturmadığı takdirde üçyüz günden az olmamak üzere ad-
li para cezasıdır. Denetlenenin yanında kamu kurum ve kuruluşları, ka-
mu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamuya yararlı dernekler,
noterler, bankalar, sigorta şirketleri ile diğer gerçek ve tüzel kişiler de
denetim sebebiyle istenilen belgeleri sağlamakla yükümlülerdir.
Denetim Teknikleri
Denetim teknikleri yönetmelikte sınırlı olarak sayılmamıştır. Öne-
rilen tekniklerin ne ölçüde kullanılacağına denetçiler koşullara göre
karar verirler ancak bu yetki teknikler konusunda sınırsız bir seçim
hakkı vermez. Kullanılan çeşitli teknikler sonucunda yeterli ve gerekli
denetim kanıtlarının toplanması gereklidir. Bu kapsamda Yönetmelik-
te, gözlem, doğrulama gibi teknikler önerilir.
Denetim Raporlarının Düzenlenmesi
Denetim sonunda Yönetmeliğin belirlediği raporlar düzenlenir. Bu
raporların neler olduğu 9 uncu maddede belirtilir. Teftiş raporu, şirke-
tin işlemlerinin kanuna uygunluğunun değerlendirmesini içerir. Soruş-
turma raporu, sadece cezai sorumluğu gerektiren bir suçun varlığı ha-
linde düzenlenir. Son olarak inceleme raporu yer alır ve diğer raporlar-
da düzenlenmeyen bütün konuları kapsar.
Yeni TTK m. 210 (3) da belirtildiği üzere Bakanlık “
kamu düzeni-
ne veya işletme konusuna aykırı veya bu yönde hazırlıklarda ya da mu-
vazaalı iş ve faaliyetlerde bulunduğu belirlenen ticaret şirketleri hak-
kında”
faaliyetin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içinde fesih davası
açabilir. Bu yönde faaliyetler saptandığında fesih davasının açılabilme-
TİCARET HUKUKU
37