312 / 476
yapmaktadır. Yine birçok uluslararası anlaşma, herkesin adil ve uygun
çalışma koşullarına sahip olması gerektiğini, işyerlerinin iş sağlığı ve gü-
venliği gereklerini karşılaması gerektiğini düzenlemektedir.
Hâlihazırda yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu, işverenler ile
bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerle sınırlı kalmaktadır.
Bu nedenle ülkemizde çalışanların bir kısmı, İş Kanunu kapsamı dışın-
da kalmakta ve bu nedenle de iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hizmet-
lerden yararlanamamaktadır.
Günümüzde işçi ve işyeri tanımında yaşanan değişimler de dikka-
te alınarak, işçinin işyerine ve bir işverene bağımlı olarak bir ücret kar-
şılığında çalışan kişi olduğu biçimindeki tanımının yetersiz kaldığı ka-
bul edilebilecektir. Birçok ülkede işçi kavramından çok çalışan kavra-
mı öne çıkmaktadır. Dolayısıyla bir işyerine bağımlı olmadan da bir
mesleğin icrası sırasında işten kaynaklanan ve herhangi bir ayrıma ta-
bi tutulmadan risklere karşı çalışanların tamamının sağlığının ve gü-
venliğinin sağlanması gerekmektedir.
Dolayısıyla Kanun’un çıkış amacı da, ulusal sağlık ve güvenlik
mevzuatı ile uluslararası kabul gören hükümlerin farklılık arz ettiği ve
iyileştirilmeleri gerektiği; çalışanların çalışma hayatları boyunca işye-
rindeki tehlikelere maruz kalabileceği, çalışanların sağlık ve güvenliği-
ni işyerinde korumak için önlemler almanın mecburiyeti ve ülkemizde
iş kazalarının ve meslek hastalıkları sıklığının kabul edilebilir düzeyle-
re getirilmemiş olmasının yeni bir mevzuat ihtiyacı doğurmasıdır.
Günümüzde, sürekli iyileştirme ve önleme politikası oluşturulması,
çalışanların yönetime katılımı, danışma, çalışanların ve temsilcilerinin
eğitimi konusunda genel prensipleri içeren düzeltici bir yaklaşım be-
nimsenmektedir. Kanun da, Avrupa Birliği müktesebatına uygun şekil-
de hazırlanmış olup, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağla-
manın işverenin asli yükümlülüklerinden olduğunun da altı çizilmiştir.
Kanun; çalışanların mesleklerini icra ederken sağlık ve güvenlik
endişesinden uzak bir çalışma ortamında iş görmelerini, ayrıca verim-
liliğin yanında sağlıklı ve huzurlu bir toplumun oluşmasını da amaçla-
maktadır.
Kanun kısaca işyerlerinde çalışanların sağlığına ve güvenliğine
öncelik vermektedir. Ancak detaylı olarak bakacak olursak, birçok dü-
zenleme içermektedir. Kanun;
298
HUKUK POSTASI 2012