Hukuk Postası 2012

durumda olmamasına rağmen, ardıl pazarda hâkim durumda olup ol-

madığını araştırır. Kurul kararına ilişkin şu değerlendirmeler yapıla-

bilir:

• Kurul’un ön araştırma sırasında elde ettiği bilgilerin tümü ardıl

pazara ilişkindir;

• Xerox’un bulunduğu ilgili pazar belirlenmemiştir. Oysa nor-

malde, hâkim durum değerlendirmesi yapılabilmesi için, önce-

likle ilgili pazarın saptanması gerekir. Zira tespit edilen pazara

göre bir teşebbüsün hâkim durum olup olmaması değişebile-

cektir;

• Hâkim durum değerlendirmesinde önce Xerox’un ardıl pazar-

daki konumunu incelenir ve Komisyon Raporu’nda yer alan

kriterlere atıfta bulunulur. Öncül pazar incelemesinde ise, her-

hangi bir hâkim durum değerlendirmesi yapılmadan, sadece

Xerox’un pazar gücünden daha fazla pazar gücüne sahip 3-4 te-

şebbüs bulunduğunu vurgulanır.

Kurul, bu kararıyla, Rekabet Kanunu’nda yer alan “hâkim durum”

anlayışına farklı bir boyut kazandırdı. Şöyle ki, yaygın olarak bilinen,

bir teşebbüsün öncül pazarda hâkim durumda olmasıdır. Zira öncül pa-

zarda hâkim durumda bulunan bir teşebbüs o pazardaki ekonomik pa-

rametreleri kolayca belirleyebilir. Oysa söz konusu bu karar, bambaş-

ka bir bakış açısı getirir ve öncül pazarda hâkim durumda olmayan bir

teşebbüsün ardıl pazarda hâkim durumda olabileceğini ortaya koyar.

Bu durum 1995 yılında, Pelikan / Kyocera

kararı çerçevesinde,

Avrupa Birliği’nde de değerlendirildi. Komisyon, her ne kadar Kyoce-

ra’nın ardıl pazarda hâkim durumda olmadığına karar vererek şikâyeti

reddettiyse de, öncül pazarda hâkim durumda bulunmayan bir teşebbü-

sün ardıl pazarda hâkim durumda bulunabileceğini belirledi ve bu de-

ğerlendirme kapsamında dikkate alınması gerekli kriterleri de saptadı.

166

HUKUK POSTASI 2012

Bkz. Komisyon Raporu, § 85 – 86. Komisyon, Info-Lab/Ricoh, Hugin Kassaregister AB ve

Hugin Case Register Ltd, Hilti AG ve Tetre Pak International AG kararlarında da bu konuya

değinmiştir. Ayrıntılı bilgi için bkz.

Van Beal, Ivo / Van Bael & Bellis

, Competition Law of the

European Community, Lahey 2005, s. 149, dn.526,

X z o 8 e A _ M e n E C & p r i n t s e c = f r o n t c o v e r & d q = Va n + B a e l + % 2 6 + B e l -

lis&hl=tr&sa=X&ei=b0tLT4HfDIry8QPa78XbCw&redir_esc=y#v=onepage&q

=Pelikan&f=false.