156 / 476
nan miktara göre verilir. Dolayısıyla miktar indiriminde, aynı miktar-
da alım yapan iki müşteri aynı indirimi alır. Ancak miktar indirimleri-
nin kendiliğinden yasal olduğu sonucuna varılmamalı, etkilerinin de-
ğerlendirileceği dikkate alınmalıdır.
Fonksiyonel indirim olarak tanımlanan, alıcının pazardaki işlevini
yerine getirmesi için satıcı tarafından sağlanan fiyat avantajları da fiyat
ayrımcılığı olarak nitelendirilmez.
Bu kapsamda, indirim sisteminin objektif olarak belirlenmesi ve
her alıcının bundan yararlanabileceği şekilde önceden açıklanması ha-
linde fiyat ayrımcılığından bahsedilemeyeceği belirtilmelidir
7
.
Sonuç
Hâkim durumdaki teşebbüsler tarafından uygulanan indirim sis-
temlerinin, alıcıların seçim özgürlüğünü elinden almak suretiyle hedef-
lere ulaşmak için daha fazla çaba göstermelerine neden olabileceği, il-
gili pazarda rekabeti bozabileceği ve alıcılar arasında ayrımcılık yara-
tabileceği düşünülmektedir. Alıcılar açısından bağlılık artırıcı ve belir-
siz şekilde öngörülen indirimler yasak kapsamında değerlendirilir. Bu-
na karşılık, indirim sisteminin objektif olması, her alıcının bundan ya-
rarlanabileceği şekilde önceden açıklanması halinde ise fiyat ayrımcı-
lığından söz edilemeyecektir.
Hâkim durumdaki teşebbüs tarafından indirim uygulanırken dik-
kat edilmesi gereken, ayrımcılık ve dışlayıcılık etkisinin doğmasının
rekabet hukuku anlamında yeterli olacağıdır. Ancak ekonomik ve ras-
yonel haklı nedenler ile açıklanabilecek şekilde yapılan farklı fiyatlan-
dırmaların hâkim durumun kötüye kullanılması olarak nitelendirilme-
yebileceği indirim sistemlerinin belirlenmesinde göz önünde bulundu-
rulmalıdır. Başka bir deyişle, ticari ilişkinin veya pazar koşullarının ge-
reklerinden kaynaklanan indirimlerde yukarıda açıklanan ayrımcı ve
dışlayıcı etkilerin bulunmamasına dikkat edilmeli, indirim sistemleri
objektif olarak uygulanmaya çalışılmalıdır.
142
HUKUK POSTASI 2012
7
Gül, İbrahim
,
Teşebbüsün Alıcılarına Ayrımcılık Yaparak Hâkim Durumunu Kötüye Kullan-
ması
, Rekabet Kurumu Lisansüstü Tez Serisi No: 2, Ankara, 2000, s. 83.