153 / 476
Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği Piyasası
Türkiye’de hızlı tüketim malları (“HTM”) perakendeciliği piyasa-
sı 2000’li yıllardan bu yana hızlı bir dönüşüme girmiştir. HTM pera-
kendeciliğinde organize perakendenin ağırlığı artarken, geleneksel pe-
rakendecilerin hem sayıları hem de ticaretten aldıkları pay azalmakta-
dır. Organize HTM perakendecilerinin pazardan aldıkları payın artma-
sı ile birlikte, bu perakendeciler arasında birleşme ve devralma işlem-
leri de hız kazanmakta olduğu ve yoğunlaşma oranlarının giderek artı-
ğı görülmektedir. Kurum tarafından, anılan yapısal dönüşüm ve yoğun-
laşmaların artması dikkate alınarak, organize perakendecilerin yatay ve
dikey ilişkilerinde giderek güçlendikleri ve tedarikçi teşebbüsler karşı-
sında avantajlı konuma geçerek, alıcı gücü vasıtasıyla tedarik zincirin-
de ticaretin koşullarını belirlemedeki rollerini artırdıkları tespit edil-
miştir.
Raporda, Kurum bünyesinde HTM perakendeciliğine yönelik baş-
latılan incelemede piyasanın yakından takip edilmesi, sorunlara karşı
proaktif bir yaklaşım sergilenmesi ve piyasa işleyişinde ortaya çıkabi-
lecek alıcı gücünden kaynaklı aksaklıkların piyasa işleyişine zarar ver-
meyecek çözüm araçlarıyla giderilmesinin yollarının araştırılmasının
hedeflendiği belirtilmiştir. Bu çerçevede Kurum, perakende piyasasını
“haklı sebep (rule of reason)” analizi temelinde ele almış ve Türkiye
bakımından model olabilecek üç yöntemi tartışmaya açmıştır:
• Yoğunlaşmaların bildirilmesine yönelik ciro eşiklerinin HTM
perakendeciliği ile sınırlı olmak üzere düşürülmesi
• Davranış Kodu ve Ombudsmanlık sistemi getirilmesi
• Tedarikçi- Perakendeci anlaşmalarının periyodik olarak Ku-
rum’a gönderilmesi
Sonuç
Görüldüğü kadarıyla Kurum, Raporu hazırlarken rekabet engelle-
rini tek başına kendi müdahalesi ile ortadan kaldıramadığı ve diğer ka-
mu kuruluşlarının rekabet politikası çerçevesinde düzenlemelerine ih-
tiyaç duyulan piyasaları özellikle seçmiş ve bu konularda rekabet bilin-
ci yaratmaya çalışmıştır.
REKABET HUKUKU
139