154 / 476
Rekabet Hukukunda Hâkim Durumdaki Teşebbüs
Tarafından Uygulanan İndirim Sistemleri
*
Av. Naciye Yılmaz
Hâkim durum ve hâkim durumun kötüye kullanılması
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (“Kanun”), hâkim durumu
“Belirli bir piyasadaki bir veya birden fazla teşebbüsün, rakipleri ve müş-
terilerinden bağımsız hareket ederek fiyat, arz, üretim ve dağıtım miktarı
gibi ekonomik parametreleri belirleyebilme gücü”
olarak tanımlar.
Bu kapsamda, hâkim durumdaki teşebbüs tarafından, Kanun’un 6.
maddesinin (a) bendi uyarınca
“ticari faaliyet alanına başka bir teşeb-
büsün girmesine doğrudan veya dolaylı olarak engel olunması ya da
rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan ey-
lemler”
ve (b) bendi uyarınca
“eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit
hak, yükümlülük ve edimler için farklı şartlar ileri sürerek, doğrudan
veya dolaylı olarak ayırımcılık yapılması”
yasaklanır. Bu kapsamda,
hâkim durumdaki teşebbüsün alıcılara sağladığı indirimler ayrımcılığa
yol açarak kötüye kullanma teşkil edebileceğinden yasak kapsamında
değerlendirilir. Zira, indirim sistemlerinin belirgin özelliği indirimlerin
koşullu olarak sağlanması ve böylelikle pazardaki alıcılardan bir kıs-
mının indirimlerden fayda sağlarken bir kısmının sağlayamama ihti-
malinin bulunmasıdır
1
. Buna ek olarak, indirim sistemleri açısından ra-
kipleri pazar dışına itmeyi veya rakiplerin piyasaya girmesini engelle-
meyi amaçlayan eylemlerin somut örneklerinden olduğu değerlendir-
mesi de yapılır
2
. Dolayısıyla, indirim sistemlerinin dışlama ve ayrım-
cılık olarak iki farklı rekabet karşıtı etkisi bulunur
3
.
140
HUKUK POSTASI 2012
*
Mayıs 2012 tarihli Makale
1
Kocabaş, Bekir
,
İndirim Sistemleri ve Rekabet: Tek Taraflı Davranışlar Açısından Bir Değer-
lendirme,
Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No: 90, Ankara, 2009, s. 5.
2
Öz, Gamze
, Avrupa Topluluğu ve Türk Rekabet Hukukunda Hâkim Durumun Kötüye Kullanıl-
ması,
Rekabet Kurumu Lisansüstü Tez Serisi No:4, Ankara, 2000, s. 175.
3
Sanlı, Kerem Cem
,
Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’da Öngörülen Yasaklayıcı
Hükümlere Aykırı Sözleşme ve Teşebbüs Birliği Kararlarının Geçersizliği,
Rekabet Kurumu
Lisansüstü Tez Serisi No: 3, Ankara, 2000, s. 302.