İndirim sistemleri
İndirim sistemleri, üretim veya dağıtım zincirinin herhangi bir aşa-
masında faaliyet gösteren teşebbüslerin alıcılarına karşı olan fiyat uy-
gulamalarındaki değişiklikler olarak tanımlanabilir
4
.
İndirim sistemleri, uygulama ve doktrinde farklı isimler altında sı-
nıflandırılmaktadır. Bu yazı kapsamında, indirim sistemleri kötüye
kullanma olarak nitelendirilen ve kötüye kullanma olarak nitelendiril-
meyen şeklinde bir ayrıma tabi tutulacaktır.
Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Olarak Nitelendirilen
İndirim Sistemleri
Bu tür indirim sistemlerinden ilki, alıcıları tüm tedariklerini tek bir
kaynaktan yapmaya yönelten sadakat indirimleridir. Sadakat indirimle-
rinde hâkim durumdaki teşebbüs, alıcıya ihtiyacının tamamını veya
önemli bir bölümünü kendisinden yapması koşuluyla indirim sağlar
5
.
Bu şekilde değerlendirilen ikinci bir indirim türü ise, hedef indi-
rimleridir. Bu indirimler, alıcıların geleceğe yönelik tahmin edilen ih-
tiyaçlarına göre veya alıcıların ihtiyaçlarından bağımsız olarak belirle-
nen hedefler içerirler
6
.
Belirtilen indirimlerle hâkim durumdaki teşebbüs bir yandan ürün
arzını garantilerken, diğer yandan mevcut rakiplerinin faaliyetlerini alı-
cıyı kendisine bağlayarak zorlaştırmış yani onları piyasa dışına itmiş ve
piyasaya yeni girecek rakipleri açısından giriş engeli oluşturmuş olur.
Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Olarak Nitelendirilmeyen
İndirim Sistemleri
Kural olarak miktar indirimleri rekabet hukukunda kötüye kullan-
ma olarak değerlendirilmez. Zira miktar indirimleri belirli bir dönem-
deki alıma göre verilmez. Miktar indirimi sadece teşebbüsten yapılan
alımlar ile bağlantılıdır, tüm alıcılara uygulanır ve objektif olarak alı-
REKABET HUKUKU
141
4
Kocabaş
, a.g.e, s. 5.
5
Görgülü, Ümit
,
Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Kapsamında Fiyat Ayrımcılığı Uy-
gulamaları,
Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No: 32, Ankara, 2003, s. 17.
6
Kocabaş
,
a.g.e, s. 9.