126 / 476
Anayasa Mahkemesi’nin Kararı
Anayasa Mahkemesi’nin 18.02.2012 tarih ve 28208 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan E. 2010/10 K. 2011/10 sayılı ve 30.06.2011 ta-
rihli gerekçeli kararında, iptal talebinin reddedilme nedenleri ayrı ayrı
değerlendirir.
Anayasa Mahkemesi kararında öncelikle, anonim şirketlerin sos-
yal ve ekonomik anlamda önemini açıklar. Buna göre,
“bünyelerinde
pay sahiplerine, şirket çalışanlarına, şirket alacaklılarına ve topluma
ait birbiriyle çatışan farklı çıkarları barındıran anonim şirketler sağ-
ladıkları büyük sermayelerle, sınırlı sorumluluğun ve tüzelkişi olmanın
verdiği olanaklardan da yararlanarak, önemli girişimler gerçekleştir-
mişler ve ülkelerinin kalkınmalarında yararlı olmuşlardır”
. Bu durum
ise, esas sermayesi yüksek olan bir anonim şirket bünyesinde bulunan
çıkarlar arasında bir dengeyi gerektirir ve anonim şirketlerin çağdaş iş-
letmecilik esaslarına göre yönetilmelerini zorunlu kılar. Bu kapsamda
Anayasa Mahkemesi ayrıca devletin ekonomik işleyişi düzenleyici gö-
revinin de bulunduğunu belirterek, Avukatlık Kanunu’nun 35/3 hük-
münün bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koyar.
Hukuk devleti ilkesi, Anayasa Mahkemesi’nce yukarıdaki açıkla-
malar ile ilişkilendirilmiş olup, anonim şirketler açısından avukat bu-
lundurma zorunluluğunun kapsamının belirsiz olmadığı, aksine ilgili
hükmün gerekçesinde
“uyuşmazlıkların büyük bir kısmının hukukî iliş-
ki kurulurken gerekli özenin gösterilmemesinden kaynaklandığı belir-
tildiğinden, yapılan düzenleme ile anonim şirketlerin sadece taraf ol-
dukları davalarda değil, hukuki uyuşmazlık doğmadan önce de avukat
bulundurarak, avukatın hukuki yardımından yararlanmalarının amaç-
landığı”
ortaya konulur.
Hukuk devleti ilkesinin akabinde, Anayasa Mahkemesi ilgili hük-
mü, eşitlik ilkesi bakımından değerlendirir. Bu kapsamda, eşitlik ilke-
sinin amacı, hukuksal durumları aynı olanların kanunlarca aynı işleme
bağlı tutulmalarını sağlamak ve kişilere kanun karşısında ayrım yapıl-
masını ve ayrıcalık tanınmasını önlemek olarak belirlenirken, Anayasa
ile düzenlenen eşitlik ilkesinin “hukuksal eşitlik” olduğu vurgulanır.
Dolayısıyla, eşitlik ilkesinin aynı durumda bulunanlara aynı kuralların
uygulanması olarak anlaşılması gerektiği açıklanır. Anonim şirketler
açısından ise, her ne kadar anonim şirketler unsurları açısından aynı
112
HUKUK POSTASI 2012