e-kitap2011

Yetki Sözleşmesi

Av. Süleyman Sevinç

Halen yürürlükte bulunan ve 01.10.2011 tarihine kadar da yürürlük-

te kalacak olan, 18.06.1927 tarih, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakeme-

leri Kanunu’nun (HUMK) 9. maddesi hükmü gereği yasada aksine hü-

küm bulunmadıkça her dava davalının ikametgâhı mahkemesinde açılır.

HMUK’un 10. maddesi ise sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklardaki

yetki hususunu düzenlemiştir. Buna göre davanın sözleşmenin icra oluna-

cağı veya davalı ya da vekilinin dava zamanında orada bulunmak şartıyla

sözleşmenin yapıldığı yer mahkemesinde görülmesi gerekir.

Öte yandan HMUK’un 22. maddesi hükmü gereği taraflar kamu dü-

zenine ilişkin olmadığı hallerde aslında yetkisiz olan bir mahkemeyi yet-

ki sözleşmesi ile yetkili kılabilirler. Ancak yetki sözleşmesi ile yasal ola-

rak yetkili olan genel ve özel yetkili mahkemelerin yetkisi kaldırılamaz.

Dava sözleşme ile yetkili kılınan mahkemede açılabileceği gibi, kanunen

yetkili olan mahkemede de açılabilir.

Yargıtay’ın anılan maddeye dair tutarlı içtihatları ile de yukarıda bah-

sedilen esaslar benimsenmiştir.

Yargıtay’a göre, genel olarak yetki yönünün kamu düzenine ilişkin

bulunmadığı hallerde taraflar bir sözleşme ile aralarında belirli konular-

da çıkacak uyuşmazlıklarda gerçekte yetkisiz olan bir mahkemenin sözü

edilen uyuşmazlıkların çözümünde yetkili olduğunu kabul edebilirler.

Ancak yetki kamu düzenine ilişkin bulunuyorsa, örneğin taşınmaz malla-

rın aynını ilgilendiren davalar, boşanma davaları gibi, bu takdirde taraflar

bir yetki sözleşmesi yapamazlar, böyle bir sözleşme yapılmış ise geçersiz

sayılır. Bu hukuki esaslar HMUK’un 22. maddesinde düzenlenmiştir.

Mart 2011 tarihli Makale