197 / 440
BORÇLAR HUKUKU
183
sında, taraflar arasındaki kira artış oranına ilişkin anlaşmanın geçerliliği,
artış oranının “üretici fiyat endeksi” oranını aşmaması koşuluna bağlandı.
Maddenin ikinci fıkrasında ise kira artışına ilişkin bir anlaşma bulunma-
ması halinde hâkim tarafından kiralananın durumu göz önüne alınarak
ve hakkaniyete uygun olarak yeni dönem kira bedelinin belirleneceği ve
yine üretici fiyat endeksindeki artış oranının kira artışında üst sınır kabul
edileceği belirtildi. Diğer yandan, maddenin üçüncü fıkrasında beş yıl-
dan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve
bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira
bedelinin, taraflar arasında bu konuda bir anlaşma olup olmadığına bakıl-
maksızın, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kirala-
nanın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete
uygun bir şekilde belirleneceği ifade edildi. Ancak, bu durumda üretici
fiyat endeksindeki artış oranı üst sınır olarak kabul edilmedi. İlaveten, her
beş yıldan sonraki kira yılı için bu şekilde belirlenen kira bedelinin mü-
teakip yıllarda yine maddenin ilk ve ikinci fıkrasında öngörülen esaslara
göre değiştirilebileceği belirtildi.
TBK m. 344/4’de kira bedelinin yabancı para olarak kararlaştırılmış
olması durumunda da kira artışına ilişkin bir sınırlama getirildi. Buna
göre, kira bedelinin yabancı para olarak kararlaştırılmış olması durumun-
da beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamayacağı öngörül-
dü. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı para-
nın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak anılan maddenin
üçüncü fıkra hükmünün uygulanacağı belirtildi.
TBK m. 345’de kira bedelinin belirlenmesine ilişkin davanın açılma
süresi ve kararın etkisi düzenlendi. Söz konusu maddede kira bedelinin
belirlenmesine ilişkin davanın her zaman açılabileceği kabul edildi. An-
cak, bu davanın yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir
tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bede-
linin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş
olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdir-
de, mahkemece belirlenecek kira bedelinin, bu yeni kira döneminin baş-
langıcından itibaren kiracıyı bağlayacağı ifade edildi. Sözleşmede yeni
kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm bulunması
halinde yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece