196 / 440
HUKUK POSTASI 2011
182
TBK m. 340’da kiracıyı koruma amacıyla daha önce düzenlenmemiş
olan bağlantılı sözleşme konusuna yer verildi. Maddede konut ve çatılı
işyeri kirasına ilişkin sözleşmenin kurulması veya devamının kiracının
yararı olmaksızın ve kiracılık ilişkisi ile ilgisi olmayan borç altına girme-
sine bağlanamayacağı, kira ile bağlantılı böyle bir sözleşmenin geçersiz
sayılacağı düzenlendi.
“Kullanma giderleri” başlığını taşıyan m. 341’de konut ve çatılı işyeri
kiralarında, ısıtma, aydınlatma ve su gibi kullanma giderlerine sözleşme-
de aksine bir hüküm veya aksine yerel adet yoksa kiracının katlanacağı
belirtildi. Ayrıca, bu giderleri ispat edici belgelerin birer örneğinin, istem
üzerine diğer tarafa verilmesi zorunlu kılındı.
Uygulamada kiraya verenlerin, kiracıdan depozito veya başka ad
altında ve kira bedeli dışında güvence aldıkları sıkça görüldüğünden,
TBK m. 342 ile bu uygulamaya karşı kiracıyı korumak amacıyla yeni
bir düzenleme getirildi. Bu bağlamda, sözleşme ile kiracıdan güvence is-
tenilmesi imkânı kabul edilerek, bunun sınırı çizildi. Anılan maddede,
güvence bedelinin üç aylık kira bedelini aşamayacağı belirtildi. Ayrıca,
güvencenin para olarak verilmesi halinde kiraya verenin onayı olmaksı-
zın çekilmemek üzere vadeli bir tasarruf hesabına yatırılacağı, kıymetli
evrak olarak verilmesi halinde ise bir bankaya depo edileceği ve bankanın
güvenceleri ancak iki tarafın rızasıyla veya icra takibinin kesinleşmesiyle
ya da kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebileceği ifade
edildi. Kiraya verenin, kira sözleşmesinin sona ermesini izleyen üç ay
içinde kiracıya karşı kira sözleşmesiyle ilgili bir dava açtığını veya icra
ya da iflas yoluyla takibe giriştiğini bankaya yazılı olarak bildirmemesi
durumunda bankanın, kiracının istemi üzerine güvenceyi geri vermekle
yükümlü olduğu kabul edildi.
TBK m. 343’de kira sözleşmesinin kurulmasından sonra sözleşmede
kira bedeli dışındaki hususlarda kiracı aleyhine değişiklik yapılamayaca-
ğı hükme bağlandı. Böylece, başlangıçta belirlenen kira bedelinin, söz-
leşmenin süresinin uzatıldığı veya yenilendiği durumlarda değiştirilmesi
olanağı sağlanarak, kiracı aleyhine değişiklik yapılması yasağına bir is-
tisna getirilmiş oldu.
TBK m. 344’de kira bedelinin belirlenmesine ilişkin ilkeler düzenle-
nerek, bu konudaki kanun boşluğu dolduruldu. Anılan maddenin ilk fıkra-