67 / 375
T İ CARET HUKUKU
53
Altyapı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları
*
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (bundan böyle “GYO” olarak anıla-
caktır), çeşitli gayrimenkulleri almak (veya bunların alınması için finans-
man sağlamak) amacıyla birçok yatırımcı tarafından sağlanan sermaye ile
oluşturulan bir işletme veya iş ortaklığı bütünüdür. GYO 1994 yılında, ya-
tırımcılara büyük ölçekli ticari gayrimenkullerin veya ipotek karşılığı borç
verme işlemlerinin getirilerinden malik olarak faydalanmak ve GYO işlet-
mesi vergiden muaf olduğu için yükseltilmiş bir getiri elde etmek amacıyla
bunlara katılma fırsatı vermek üzere Türk hukuk sistemine dâhil olmuştur.
GYO’lar yatırımcılara sabit bir gelir, hisseleri halka arz edilmiş GYO’ların
hisseleri istenilen zamanda paraya çevrilebildiğinden likidite, profesyonel
yönetim ve performans denetimi sağlarlar.
2009 yılında Sermaye Piyasası Kurulu (bundan böyle “Kurul” olarak
anılacaktır) altyapı gayrimenkul yatırım ortaklıklarını, yayınladığı Altya-
pı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği (Seri: VI,
No: 24) (bundan böyle “Tebliğ” olarak anılacaktır) ile sisteme tanıtmıştır.
Tebliğ’in amacı altyapı gayrimenkul yatırım ortaklıklarının kurucularına
ve kuruluş usullerine, portföy işletmeciliği faaliyet izinlerine, organizas-
yon yapılarına, ihraç edecekleri sermaye piyasası araçlarının Kurul kaydı-
na alınmasına, yatırım faaliyetlerine, kamuyu aydınlatma ve yatırımcıların
bilgilendirilmesi yükümlülüklerine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Altyapı gayrimenkul yatırım ortaklığı özel tür bir gayrimenkul yatı-
rım ortaklığı olup Tebliğ’de altyapı yatırım ve hizmetleri, merkezi yönetim
kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları, mahalli idareler
ve kamu iktisadi teşebbüsü tarafından yürütülen tarım, sulama, madenci-
lik, imalat, enerji, ulaştırma, haberleşme, bilgi teknolojileri, turizm, konut,
kültür, kentsel ve kırsal altyapı hizmetleri yanında belediye hizmetleri,
kentsel dönüşüm, çevre, araştırma-geliştirme hizmetleri ile eğitim, sağlık,
adalet, güvenlik ve genel idare altyapısı yatırım ve hizmetleri olarak tanım-
lanmıştır. Altyapı gayrimenkul yatırım ortaklıkları (bundan böyle “AYO”
olarak anılacaktır) kapsam ve amacı Tebliğ m.19’da sayılan varlıklardan
oluşacak yatırım portföyünün yönetilmesi olan işletmelerdir.
AYO’lar ani usulde veya Tebliğ m.4 son paragrafta sayılan sınırlamalar
dikkate alınmak suretiyle Tebliğ’de Altyapı Şirketleri olarak tanımlanan,
*
Şubat 2010 tarihli Makale