59 / 375
T İ CARET HUKUKU
45
Anonim Şirketlere Kayyum Atanması
*
Uygulamada gerek ortaklar arasında çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle
anonim şirket organlarının iş göremez hale gelmesi, gerekse şirketin or-
gansız kalması durumlarında mahkemelerden şirket için kayyum atanması
istendiğine sıklıkla rastlanır.
Uygulanacak Hükümler
Türk Ticaret Kanununda (TTK) anonim şirketlere kayyum atanmasına
ilişkin özel bir düzenleme yoktur. Bu nedenle Türk Medenî Kanunu (MK)
m.403, m.426/3 ve m.427/4 hükümleri uygulanır.
-
MK m. 403 uyarınca kayyum belirli işleri görmek ve malvarlığını
yönetmek için atanır.
-
MK m. 426/3 hükmü “yasal temsilcinin görevini yerine getirmesi-
ne bir engel varsa ilgilinin isteği üzerine veya re’sen temsil kayyu-
mu” atanmasını öngörür.
-
MK m. 427/4 hükmü ise “bir tüzel kişi gerekli organlarından yok-
sun kalırsa ve yönetim başka yoldan sağlanamazsa….” diyerek,
tüzel kişinin organsız kalması yani, iş göremez hale gelmesini dü-
zenler.
Belirli İşlerin Görülmesi
MK m. 403 belirli işlerin görülmesi için kayyum atanmasına izin ve-
rir. Anonim şirketlerde şirket işleri organlar tarafından görüldüğünden,
organlar iş başında oldukları sürece bu hükmün uygulanmasına yer yok-
tur. Organ eksikliğinde ise aşağıda ele alacağımız, MK m. 427/4 hükmü
uygulanır.
Uygulamada bir dönem yönetim kurulu ve denetçilerin görev süreleri
dolduğu için genel kurulu toplantıya çağıramadığı durumlarda, genel ku-
*
Şubat 2010 tarihli Makale - Prof. Dr. H. Ercüment Erdem