HUKUK_POSTASI

rın birer nisbi hak olması proje sahibine yeterli korumayı sağlamaz.

Özellikle enerji tesislerinin yapımından sonra karlılık için uzun bir sü-

re işletilmeleri gerektiği ve bu süre içinde arazi sahibinin araziyi devri

veya hayatını kaybetme ihtimali düşünüldüğünde, kira sözleşmesinin

tek başına proje için yeterli güvenceyi sağlamayacağı açığa çıkacaktır.

Kira sözleşmesinin tapuya şerh edilmesi bu noktada önemli bir yöntem

olarak düşünülebilir. Zira sözleşme tapuya şerh edilmediği sürece kira

sözleşmesi üçüncü kişilere karşı etki doğurmayacaktır ve arazinin dev-

redilmesi ya da miras yoluyla el değiştirmesi durumlarında projenin

geleceği riske girecektir. Bununla birlikte şerh, eşyaya bağlı borç etki-

si ve ayni etki doğursa da kira sözleşmesinden doğacak hakları birer

ayni hak haline getirmez

ve kiracı yine ayni hak sahibinin yararlana-

bileceği bazı koruma mekanizmalarından faydalanamaz.

Arazi üzerinde üst hakkı kurulması ise gerek arazi üzerinde inşaat

yapma yetkisi vermesi gerek yapılan bu inşaat üzerinde üst hakkı süre-

si boyunca mülkiyet hakkı sağlaması açısından enerji projelerine nite-

lik açısından oldukça uygundur. Bunun yanı sıra kiracı, araziye yapı-

lan saldırıları önlemek için yalnızca zilyetliğin korunmasına ilişkin da-

vaları açabilecekken üst hakkı sahibi, aşağıda açıklanacağı üzere, el at-

manın önlenmesi davalarını da açabilecektir.

Üst Hakkının Korunması

Üst hakkı sahibinin arazi üzerinde inşaat yapma ve inşaatı muha-

faza etme yetkisini nasıl koruyacağının tespit edilmesi gerekir. Bu ko-

nu uygulamada özellikle, üzerinde üst hakkı kurulan taşınmazların ma-

liki veya taşınmazın kamulaştırmadan önceki malikleri tarafından ya-

pılabilecek saldırıların önlenmesi açısından önem taşır.

Bir irtifak hakkı olan üst hakkı sahiplerinin yapılan müdahalelere

karşı korunması konusunda açık bir hüküm yoktur. Ancak, üst hakkına

yönelen saldırılardan korunmak üzere üst hakkı sahibin davalar açabil-

mesi Roma Hukuku’ndan bu yana kabul edilen bir prensiptir

. Günü-

ENERJİ HUKUKU

275

Kemal Oğuzman/Özer Seliçi/Saibe Oktay-Özdemir

, Eşya Hukuku, İstanbul 2013, s. 253,

n. 1037.

Roma Hukuku’na ait çeşitli metinlerde üst hakkı sahibinin, hem arazi sahibine hem de üçüncü

kişilere karşı yöneltebileceği ayni davalardan (Actio de Superficiebus) hakkında bkz. Nadi

Günal, Roma Hukuku’nda Üst Hakkı (Superficies), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Dergisi, Yıl 1998 Cilt 47 Sayı 1-4, s. 114-115.