99 / 489
Tazminat
TTK madde 123/1 uyarınca, rekabet yasağı sözleşmelerinin geçer-
li olabilmesi için müvekkilin acenteye tazminat ödemesi şarttır. Bura-
da kanun koyucu kesin bir ölçüt belirtmekten kaçınarak “
uygun bir taz-
minat
” ödenmesini öngörür. İlgili tazminat müvekkil bakımından ka-
nundan doğan bir borç olup ayrıca rekabet yasağı sözleşmesinde karar-
laştırılmış olmasına gerek yoktur.
Tazminat miktarının belirlenmesinde objektif maddi şartlar dikka-
te alınır. Belirtmek gerekir ki, sözleşme bedelini aşan tazminat uygun
tazminat olarak nitelendirilemez
12
. Doktrinde, rekabet yasağı nedeniy-
le öngörülen tazminat açısından, acentenin aynı bölgede rakip firmalar
adına acentelik yapmasının engellenmesi nedeniyle denkleştirme taz-
minatı hesaplaması dikkate alınarak son beş yıl üzerinden ortalama
alınmak suretiyle hesaplanacak rekabet yasağı süresine tekabül eden
komisyon/ücret gelirinin esas alınması gerektiği öne sürülür
13
.
TTK madde 123/2 uyarınca, müvekkil, acentelik sözleşmesinin so-
na ermesine kadar rekabet yasağı sözleşmesinden vazgeçebilir. Bu hal-
de müvekkil vazgeçme beyanından itibaren altı ayın geçmesiyle tazmi-
nat ödeme borcundan kurtulur.
Geçersizlik
Rekabet yasağını düzenleyen TTK madde 123. emredici nitelikte
olup öngörülen hükümler acentenin aleyhine olduğu sürece geçersiz-
dir. Dolayısıyla acenteye ödenecek tazminatın uygun bir tazminat ol-
ması gerekliliği de bu bağlamda ele alınır ve acentelik faaliyeti ile kar-
şılaştırıldığında düşük kalan bir tazminat öngörülmesi de geçersiz ad-
dedilir.
Sonuç
Acentenin rekabet etmeme yükümlülüğü, acentelik sözleşmesi sü-
resince ve acentelik sözleşmesinin sona ermesinden sonra olmak üze-
re iki şekilde sınıflandırılabilir. TTK madde 104 kapsamında ele alınan
TİCARET HUKUKU
83
12
Kaya, Arslan
; s. 296.
13
Poroy/Yasaman
, s. 262.