e-kitap2014

Bir İslami Finansman Aracı Olarak Sukuk’un Türkiye’de

Öne Çıkması

Prof. Dr. H. Ercüment Erdem

Türkiye’nin İslami Finans’a ilişkin ilk düzenlemeleri, 80’li yıllar-

da, doğrudan yabancı yatırımın ülkeye çekilmesi amacıyla uygulanan

liberalleşme planları kapsamında ortaya çıktı. Faizsiz bankacılık, ban-

ka statüsünde olmayan ve bu nedenle bankalara özgü ayrıcalıklardan

yararlanmayan “özel finans kurumları” mevzuatı ile söz konusu oldu.

İslami finans sektörü, özel finans kurumları kurarak ödünç verme

faaliyetlerine başladı. Özellikle dindar müşteri kitlesine hitap eden

Körfez yatırımcıları sayesinde 80’li ve 90’li yıllarda düzenli bir geliş-

me gösterdi.

Faizsiz bankacılığın esas yükselişi ise 2001 ekonomik krizinden

sonra gerçekleşti. Bankacılık ve finans mevzuatı bu krizi takiben bü-

yük ölçüde yenilendi. Özel finans kurumları üzerinde belli ölçüde dev-

let kontrolü kurmak ve destek sağlamak amacıyla bir birlik kuruldu.

2006 yılında ise katılım bankacılığını yasallaştıran ve katılım mevdu-

atları için Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu aracılığı ile sigorta sağlayan

5411 sayılı Bankacılık Kanunu yürürlüğe girdi. Bu değişikliklerle

birlikte özel finans kurumları birliği, katılım bankalarının etik ve mes-

leki prensiplerini belirleyen Türkiye Katılım Bankaları Birliği’ne

(“TKBB”) dönüştürüldü. Tüm katılım bankalarının TKBB’ye üye ol-

maları zorunlu kılındı. Sonraki yıllarda katılım bankacılığında hızlı bir

yükselişe tanık olundu ve 2008 yılında yaşanan küresel kriz daha istik-

rarlı bir bankacılığa olan gereksinimi açığa çıkardı. Hükümetin İslami

finans ve faizsiz finans araçlarına açık desteği ile Dünya Bankası Kü-

resel İslami Finans Geliştirme Merkezi, 2013 yılının sonlarına doğru

Borsa İstanbul’da açıldı.

Haziran 2014 tarihli Makale