HUKUK POSTASI 2013
54
ortaklık hükümlerinin uygulanacağı kabul ediliyordu. Ancak iki kanun-
daki düzenleme arasında uyum olmaması, mTTK hükümlerinin geriye
etkili uygulanması gibi bir takım sorunlara yol açıyordu
3
.
Anonim Şirketin Kurulmasının Adi Ortaklığa Etkisi
Tüzel kişiliği kazanması ile anonim şirket, adi ortaklığın taahhütle-
rini üstlenir. Kurucular, kuruluş genel kurulunda onaylanan masraflarını
şirketten alabilir.
Adi ortaklığın ortak amacı (
affectio societatis
) anonim şirketin ku-
rulmasıdır. Herhangi bir sebeple (izne tabi anonim şirketlerde iznin alına-
maması, tedrici kuruluşta esas sermayenin karşılanamaması gibi) anonim
şirketin kurulamaması halinde, adi ortaklık konusunu elde edememiş sa-
yılır. Bunun sonucunda adi ortaklığın da infisah ettiği ve tasfiye olacağı
kabul edilir. Bu durumda şirket kurucuların taahhüt veya masraflarını üst-
lenemez. Ortaklar, şirket adına yaptıkları işlemlerden şahsen ve mütesel-
silen sorumlu kalır
4
.
TTK’da Ön Şirket
TTK ilk defa ön şirketin varlığına işaret eden bir hüküm getirir. TTK
m. 335/1 “Şirket, kurucuların, kanuna uygun olarak düzenlenmiş bulu-
nan, sermayenin tamamını ödemeyi, şartsız taahhüt ettikleri, imzalarının
noterce onaylandığı esas sözleşmede, anonim şirket kurma iradelerini
açıklamalarıyla kurulur” düzenlemesini içerir. Maddenin gerekçesinde
de belirtildiği üzere, ön şirketin tüzel kişiliği yoktur, bu madde şirketin
kuruluş anını açıklığa kavuşturur.
Her ne kadar bu düzenleme anonim şirkete ilişkin hükümlerde bulun-
sa da, bir görüşe göre tüm sermaye şirketleri (limited şirket dâhil), başka
bir görüşe göre tüm ticaret şirketleri (şahıs şirketleri dâhil) bakımından
uygulama alanı bulur. Bu nedenle aşağıda “esas sözleşme” ifadesi, kuru-
lacak şirketin türüne göre “şirket sözleşmesi” olarak anlaşılmalıdır.
3
Kervankıran
, s. 352;
POROY
, Reha,
TEKİNALP
Ünal,
ÇAMOĞLU
Ersin,
Ortaklıklar
ve Kooperatif Hukuku
, Güncelleştirilmiş 9. Bası, İstanbul 2003 (Anılış
Poroy (Tekinalp/
Çamoğlu)
, Ortaklıklar), par. 71.
4
Poroy (Tekinalp/Çamoğlu)
, Ortaklıklar, par. 500-503.