213 / 476
Kira Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıkların Taşınmazın
Aynına İlişkin Olmaması
HMK ve MTK’da yer alan düzenlemeler, “taşınmaz mallar üzerin-
deki ayni haklara ilişkin uyuşmazlıklar”ın tahkim yoluyla çözülemeye-
ceği yönündedir. Bu ifadeden yola çıkan bazı yazarlar, kira sözleşme-
lerinden doğan uyuşmazlıkların taşınmazın aynına ilişkin olmadığı ve
bu nedenle kira uyuşmazlıklarının tahkim yoluyla çözülebileceği yö-
nünde görüş beyan etmektedir
2
.
Gerçekten de, kira sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar taşın-
maz üzerindeki ayni haklara ilişkin değildir. Ancak, taşınmaz üzerin-
deki ayni hakka ilişkin olmamasına rağmen, kira sözleşmelerinden do-
ğan bazı uyuşmazlıkların tarafların iradesine tabi olmayan uyuşmaz-
lıklar kapsamına girebileceği gözden kaçırılmamalıdır. Kaldı ki, Yargı-
tay’ın da kira sözleşmelerinden doğan kira bedelinin tespiti ve tahliye
davalarının tahkime elverişli olmadığı yönünde kararları vardır. Bu hu-
sus, aşağıda incelenecektir.
Kira Bedelinin Tespiti ve Tahliye Davaları
Kira sözleşmelerine ilişkin bazı uyuşmazlıkların, konunun kamu
düzenini ilgilendirmesi ve tarafların o konudaki iradelerinin kanun ko-
yucu tarafından sınırlandırılmış olması bakımından, tahkime elverişli
olmadığı savunulmaktadır.
Yargıtay, 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun’dan
(“6570 sayılı Kanun”) doğan kira bedelinin tespitine ilişkin uyuşmaz-
lıkların tahkim yoluyla çözülemeyeceğini içtihat etmektedir:
“Taraflar, aralarındaki uyuşmazlığı gidermek için serbestçe
anlaşma yapabiliyorlar ve bu anlaşma mahkemenin kararına
gerek olmaksızın geçerli ise, o uyuşmazlık hakkında tahkim
sözleşmesi ( ya da tahkim şartı ) yapılabilir. …Yargıtay’ın yer-
leşik uygulamalarına göre, kira bedelinin tesbiti davalarında
tahkim yoluna başvurulamaz. Kira tesbiti hususu kamu düze-
nini ilgilendirdiği için, tarafların serbest iradeleri ile kira pa-
TAHKİM
199
2
AKINCI
, s. 203; HUYSAL, Burak, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik, İstan-
bul 2010, s. 135-136 (“HUYSAL”).