104 / 476
“işletme devri” kabul edilmektedir. Ayrıca BK 179’uncu maddenin
ticari işletmenin devri bakımından emredici hüküm olduğu belirtile-
rek, yalnızca aktiflerin bütününün devrini engelleyen kararlar veril-
mektedir.
Bu doğrultuda, bir işletmenin faaliyetini sürdürmesini sağlayan as-
li unsurlarını konu alan devirler, sadece malvarlıklarını içerse dahi,
“örtülü işletme devri” kabul edilmekte ve söz konusu işletmeye ilişkin
pasiflerinde bu aktiflerle birlikte devir alana geçtiği yönünde kararlar
verilmektedir.
Diğer bir deyişle, bir işyerinin belirli unsurlarının bölümler halin-
de veya ayrı devir işlemleri ile devredilmesi, devralanın devredilen iş-
yeri veya işletme ile ilgili sorumlulukları üstlenmesinin önüne geçeme-
mekte veya işletme devrinden kaynaklanan hukuki yaptırımlardan ka-
çınma imkânı vermemektedir.
BK’nın 179uncu maddesi, yukarıda belirtildiği üzere, baskın görüş
uyarınca emredici nitelikte kabul edilmektedir. Bu sebeple, bu madde-
ye aykırı şekilde işlem yapılması yönünde alınan kararların da emredi-
ci kanun hükmüne aykırılık sebebiyle butlanının, her zaman menfaat
sahiplerince ileri sürülebileceği yine yerleşik Yargıtay içtihatlarınca
kabul edilmektedir
4
.
Diğer taraftan, Türk hukuk doktrininde bu görüşe katılmayan sesler
de bulunmaktadır. Aksi görüş uyarınca, BK m. 179’a göre bir işletmenin
asli unsurlarına ilişkin devirler bakımından aktif ve pasiflerin birlikte
devri emredici bir kural değildir. Bu görüş, borçların devralana geçmesi
için işletmenin aktif ve pasifleri ile birlikte bir bütün olarak devrinin ge-
rektiğini, ancak bunun yalnızca aktiflerin devrine engel oluşturmayaca-
ğını ve BK m. 179’un gerek lafzen gerekse özü itibariyle bu şekilde
okunması gerektiğini belirtmektedir. Diğer bir deyişle, işletmeye müste-
nit malvarlıklarının tamamının veya esaslı unsurlarının devri, tarafların
iradesi bu yönde değil ise, borç ve yükümlülüklerin de devri anlamına
gelmemelidir. Buna göre, işletmenin malvarlıklarının tamamı da borç ve
yükümlülüklerden ayrı bir şekilde devre konu olabilmelidir
5
.
90
HUKUK POSTASI 2012
4
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi E. 1978/3158 K. 1978/3661 T. 6.7.1978 ve sair kararlar.
5
Mehmet Fatih Arıcı
, Ticari İşletmenin Aktifi ve Pasifi ile Devri, Vedat Kitapçılık, İstanbul
2008, s. 79, 148, 156, 157, 165.