205 / 440
BORÇLAR HUKUKU
191
olan komisyonun ödenmesini isteyebileceği öngörüldü. Belirli bir pazar-
lama alanı veya belirli müşteri çevresinde faaliyette bulunma yetkisinin
pazarlamacıyla birlikte başkalarına da verilmiş olması halinde ise pazar-
lamacıya, sadece kendisinin aracılık ettiği veya bizzat yaptığı işler için
komisyon ödeneceği belirtildi.
TBK m. 456’da, pazarlamacının pazarlama işlerini yürütmesinin,
kendi kusuru olmaksızın imkânsız hâle gelmesi ve sözleşme veya kanun
gereği bu hâlde bile kendisine ücret ödenmesi gerektiğinde ücretin, sa-
bit ücrete ve komisyonun kaybı sebebiyle ödenebilecek uygun tazminata
göre belirleneceği ifade edildi. Komisyonun, ücretin beşte birinden az ol-
ması halinde, komisyon kaybı sebebiyle tazminat ödenmeyeceğinin yazılı
olarak kararlaştırılabileceği belirtildi. Pazarlamacının, pazarlama işlerini
kendi kusuru olmaksızın yürütme imkânını bulamamasına karşın ücreti-
nin tamamını almış olması durumunda, işverenin istemi üzerine, kendisi-
nin yapabileceği ve kendisinden beklenebilecek işleri onun işletmesinde
yapmakla yükümlü olacağı hükme bağlandı.
TBK m. 457’de, aksi yazılı şekilde kararlaştırılmamışsa, aynı za-
manda birden fazla işveren hesabına faaliyette bulunan pazarlamacının
harcamalarından her işverenin eşit olarak sorumlu olacağı kabul edildi.
Harcamaların tamamen veya kısmen sabit ücrete veya komisyona dâhil
edilmesine ilişkin anlaşmaların ise kesin olarak hükümsüz olacağı vur-
gulandı.
TBK m. 458’de pazarlamacılık ilişkisinden doğan muaccel alacaklar
ile işverenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi durumunda, henüz muaccel
olmayan alacakların güvence altına alınması için pazarlamacıya, taşınır-
lar, kıymetli evrak ve tahsil yetkisine dayanarak müşterilerden almış ol-
duğu paralar üzerinde hapis hakkı tanındı. Ancak, pazarlamacının, araç
ve taşıma belgelerini, fiyat tarifelerini, müşterilerle ilgili kayıtlar ile diğer
belgeleri alıkoyamayacağı hükme bağlandı.
Pazarlamacılık sözleşmesinin sona ermesi konusunda özel fesih süre-
si öngören m. 459’da komisyonun, sabit ücretin en az beşte birini oluştur-
ması ve önemli mevsimlik dalgalanmalardan etkilenmesi halinde işvere-
nin, bir önceki mevsimin sona ermesinden beri kendisiyle çalışmaya de-
vam eden pazarlamacının sözleşmesini, yeni mevsim sırasında iki aylık
fesih süresine uyarak feshedebileceği öngörüldü. Aynı koşullar altında