256 / 496
6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun bağımsız toplu kefaletle ilgili
düzenlemesi
2012 yılının temmuz ayında yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk
Borçlar Kanunu’nda bağımsız toplu kefalet ile ilgili özel bir düzenle-
meye yer verildi.
TBK 587 IV uyarınca, “
Birbirlerinden bağımsız olarak aynı borç
için kefil olanlardan her biri, kefalet borcunun tamamından sorumlu
olur. Ancak, borcu ödeyen kefil aksine anlaşma olmadıkça, diğerlerine
toplam kefalet miktarındaki payı oranında rücu hakkına sahiptir.
”
Hükmün açık ifadesi uyarınca, bağımsız toplu kefalette kefillerden
her biri, diğerlerinin toplam kefalet miktarındaki payı oranında diğer-
lerine rücu imkânına sahiptir. Bu maddeyle ilgili öğretide verilen ör-
nek, aynen şudur
4
: “
Mesela, kefil olunan asıl borç 150 lira ise ve bu
borca da birbirinden bağımsız olarak, (K1) 200 lira için, (K2)50 lira
için ve (K3) de 50 lira için kefil olmuşsa, toplam kefalet miktarı 300 li-
ra olmaktadır. (K1) 150 liranın tamamını ödediğinde, diğer kefillere
rücu hesaplamasında, önce kefil olduğu miktarın toplam kefalet mikta-
rına oranı 2/3 olarak bulunacak ve (K1)’in asıl borçtan sorumluluğu,
bu orana denk düşen 100 lira olacaktır. Bu durumda, (K1) fazladan
ödediği 50 lira için, yine aynı hesaplama ile bulunacak 1/6 oranında
yani 25’er lira için diğer kefillerin her birine (K2 ve K3) rücu edebile-
cektir.
”
Orantısal bir paylaşımın yapılabilmesi açısından kefalet sözleşme-
lerinin hangi tarihte kurulmuş olduğunun hiçbir önemi yoktur. Yani
ödeme yapan kefilin sözleşmesi diğer kefillerin sözleşmesinden önce
de kurulmuş olsa, sonra da kurulmuş olsa rücu imkânı mevcuttur.
Son olarak belirtelim ki, anılan düzenleme emredici bir düzenleme
olmadığından aksi, yani kefillerin rücu hakkından vazgeçmeleri karar-
laştırılabilir.
Sonuç
6098 sayılı Borçlar Kanunu’nda, bağımsız toplu kefalet ile ilgili
rücu özel olarak düzenlenmiştir. Bu düzenleme yapılırken Türk Dokt-
240
HUKUK POSTASI 2015
4
Seza REİSOĞLU
, Türk Kefalet Hukuku, Ankara 2013, s. 175-176.