243 / 496
Yeni Sermaye Piyasası Kanunu’nda Yatırım Kuruluşlarının
Türev Araçlara Aracılık Hizmetleri
*
Av. Kerem Tayhaç Sağocak
Günümüz sermaye piyasalarında türev araçlar; bankalar, aracı ku-
ruluşlar ve portföy riskini yönetmek isteyen şirketlerin sermaye piya-
sası işlemlerinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu türev işlem-
lerin % 90’ına yakını tezgahüstü piyasalarda yani Borsa İstanbul ve
benzeri teşkilatlanmış pazar yerleri dışında gerçekleştirilmektedir.
6362 sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili tebliğler türev araç
işlemlerinin aracı kullanılmadan gerçekleştirilebileceği çerçeveyi ya-
ratmakta ve aynı zamanda aracı kuruluşların tezgahüstü işlemlerde
karşı taraf (dealer) sıfatıyla yer alabilmesini sağlayan yeni düzenleme-
leri getirmektedir.
Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin
Esaslar Hakkında Tebliğ
Türev İşlemler
Türev işlemler, işlemin gerçekleştirildiği pazara bağlı olarak ikiye
ayrılmaktadır. Bu kapsamda teşkilatlanmış pazar yerlerinde standart
sözleşmeler ile gerçekleştirilen işlemler borsa işlemleri olarak; taraflar
arasında karşılıklı anlaşma çerçevesinde ve sözleşme detaylarının taraf-
ların ihtiyaç ve anlaşmaları çerçevesinde belirlenen işlemler ise tezga-
hüstü işlemler olarak kabul edilmektedir. Türev işlemlerinin her ne ka-
dar likidite ve risk açısından borsa işlemlerine göre dezavantajları olsa
da, borsa üyeliği, teminat ve merkezi bir kuruluş gerektirmediği için
aynı zamanda taraflara çok fazla esneklik sağlamaktadır. Sermaye Pi-
yasası Kurulu’nun (“SPK”), (III-37.1) sayılı, 11 Temmuz 2013 tarihli
ve 1 Temmuz 2014’te yürürlüğe giren Yatırım Hizmetleri Ve Faaliyet-
leri İle Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’in (“Tebliğ”)
SERMAYE PİYASASI HUKUKU
227
*
Kasım 2015 tarihli Makale