e-kitap2014

Fikri Mülkiyetin Uluslararası Düzeyde Korunması ve

Gümrükte El Koyma

Av. Yeşim Tokgöz

Ülkeler arası ilişkilerin yurtiçi ilişkiler kadar basitleştiği, mesafe-

lerin kısaldığı dünyada bireylerin yarattıkları fikri ve sınaî eserlerin

kendi ülkelerinin topraklarıyla sınırla kalması düşünülemez. Ancak

farklı değer yargılarının, kültürlerin ve hukuk sistemlerinin, harman-

landığı bir ortamda bu hakları koruyan tek tip bir sistem oluşturmak

imkansızdır. Bu yüzden, kişilerin başka ülkelerde fikri ve sınai hakla-

rının korunabilmesi amacıyla asgari unsurlar belirleyen başvuru nokta-

ları yaratılmıştır. Bu başvuru noktaları uluslararası anlaşmalarla oluş-

turulmuştur.

Bu makalede Türkiye’nin taraf olduğu fikri ve sınaî hakları koru-

yan uluslararası anlaşmalara ve fikri ve sınai hakları koruma usullerin-

den biri olan gümrükte el koyma tedbirine değinilecektir.

Uluslararası Anlaşmalar

Yukarıda bahsedilen başvuru mercilerine, Dünya Fikri Mülkiyet

Örgütü (“WIPO”) Kuruluş Anlaşması, Dünya Ticaret Örgütü (“DTÖ”)

Kuruluş Anlaşması - Fikir Mülkiyeti Haklarının Ticari Niteliklerine

İlişkin Anlaşma (“TRIPS”), telif hakları ile ilgili olarak Bern Anlaşma-

sı ve Roma Anlaşması; sınaî hakları kapsayan Paris Anlaşması, Avru-

pa Patent Sözleşmesi (“EPC”), Patent İşbirliği Anlaşması (“PCT”),

markalarla ilgili Madrid Protokolü, Marka Kanunu Anlaşması

(“TLT”), tasarımlarla ilgili Lahey Anlaşması örnek verilebilir (“Anlaş-

malar”).

Bu anlaşmalara taraf olan devletler ulusal hukuklarını, anlaşmalar-

da belirlenen asgari unsurlarla donatarak, özgünlüklerini kaybetmeden

344

HUKUK POSTASI 2014

Aralık 2014 tarihli Makale