354 / 489
Bir işlenmenin ve derlemenin sahibi, asıl eser sahibinin hakları
saklı kalmak şartıyla onu işleyendir. Sinema eserlerinde; yönetmen,
özgün müzik bestecisi, senaryo yazarı ve diyalog yazarı, eserin birlik-
te sahibidirler. Canlandırma tekniğiyle yapılmış sinema eserlerinde,
animatör de eserin birlikte sahipleri arasındadır.
5846 sayılı Kanun m. 18 uyarınca, mali hakları kullanma yetkisi
yalnızca eser sahibinindir ve bir eserin yapımcısı veya yayımcısı ancak
eser sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir.
Ayrıca, eser sahipliği birden fazla kişiye de ait olabilir. Eğer birden
fazla kimsenin birlikte vücuda getirdikleri eserin kısımlara ayrılması
mümkünse, eseri vücuda getiren kişilerden her biri kendi kısmının sa-
hibi sayılır. Ancak eğer birden fazla kimsenin iştirakiyle vücuda getiri-
len eser ayrılmaz bir bütün teşkil ediyorsa, eser sahibi onu vücuda ge-
tirenlerin birliğidir. Eser sahipliği birliğine adi ortaklık hakkındaki hü-
kümler uygulanır, böylece eser üzerinde kanunen elbirliği mülkiyeti
doğar.
Eser Sahipliğine Bağlanan Haklar
Eser sahibi, meydana getirdiği eserin hem bütününü hem de parça-
larını kapsayan mali ve manevi haklara sahiptir.
Manevi Haklar
Manevi haklar 5846 Sayılı Kanun’un II inci bölümü, m. 14 ile 17
arasında sınırlı sayı ilkesi uyarınca belirtilmiştir. Bunlardan ilki eser
sahibinin eserini umuma arz etme hakkıdır. Eserin umuma arz edilip
edilmeyeceğini, yayınlanma zamanını ve tarzını yalnızca eser sahibi
tayin eder. Ancak, eserin halka arz edilmesi veya yayımlanma tarzı, sa-
hibinin şeref ve itibarını zedeleyecek mahiyette ise eser sahibi başka-
sına yazılı izin vermiş olsa bile eserin gerek aslının gerek işlenmiş şek-
linin umuma tanıtılması veya yayımlanmasını yasaklayabilir.
İkincisi, eser sahibi olarak tanıtılma hakkıdır. Eseri, sahibinin adı
veya takma ad ile yahut adsız olarak, umuma arz etme veya yayımla-
ma hususunda karar verme yetkisi yalnızca eser sahibine aittir. Ancak
bir eserin kimin tarafından vücuda getirildiği tartışmalı ise veya her-
hangi bir kimse eserin sahibi olduğunu iddia etmekte ise, gerçek sahi-
bi, hakkının tespitini Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinden isteyebilir.
338
HUKUK POSTASI 2014