e-kitap2014

davranma yükümlülüğü altına girer. Bu yükümlülüklere aykırı davran-

ma sonucu bir zararın ortaya çıkması (bu noktada illiyet bağı da mev-

cut olacaktır) sorumluluğun doğması için aranan diğer bir şarttır. Son

olarak ise zarara sebep olan davranışın kusurlu bir biçimde gerçekleş-

miş olması gerekir.

Culpa in Contrahendo

Sorumluluğu Doğuran Haller

Sözleşmenin kurulmasından önceki safhada bir tarafın kusurlu

davranışıyla diğerine zarar vermesi hallerinden bazıları pozitif hukuk

düzenlemelerinde yer almış, bazıları ise doktrin ve yargı kararları ile

belirlenmiştir.

Daha önce de belirtildiği üzere, Türk hukukunda

culpa in contra-

hendo

sorumluluğu, kanunda açıkça düzenlenmiş bir sorumluluk türü ol-

mamakla birlikte,

culpa in contrahendo

sorumluluğunun kanunda yer

alan bazı sorumluluk hükümlerinin temelini oluşturduğu kabul edilir.

Örneğin, BK m. 35 uyarınca yanılarak sözleşmeyi iptal eden taraf, yanıl-

masında kusurlu ise, sözleşmenin hükümsüzlüğünden doğan zararı gi-

dermekle yükümlüdür. Bu sorumluluk, sözleşme görüşmeleri sırasında

özen yükümlülüğüne kusurlu şekilde aykırı davranmaktan kaynaklanır.

Yine, BK m. 44/2 uyarınca, temsil edilen veya halefleri, temsilci-

nin belgeyi geri vermesi için gerekeni yapmazlarsa, bundan dolayı iyi-

niyetli üçüncü kişilerin zararlarını gidermekle yükümlüdürler.

Benzer şekilde, BK m. 47 uyarınca, yetkisiz temsil nedeniyle söz-

leşmenin geçersiz olması ve karşı tarafın zarara uğraması sorumluluğu

doğurur.

Culpa in contrahendo

sorumluluğu halleri doktrin ve içtihatlar ile

de şekillenir.

Örneğin, doktrinde sözleşmenin kurulmasından önceki safhada

kusurlu olarak yanıltıcı bilgi verenin sorumluluğunun

culpa in contra-

hendo

sorumluluğu olduğu savunulur. Bunun yanında, açıklanması ge-

reken bilgilerin saklanması, sözleşmenin konusunun imkânsız olduğu-

nun bilinmesine rağmen görüşmelere devam edilmesi de sözleşme ön-

cesi özen ve dürüstlük yükümlülüğüne aykırılık teşkil eder

BORÇLAR HUKUKU

233

Oğuzman, Kemal / Öz, Turgut

Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I

, Vedat Kitapçılık,

İstanbul 2011, s. 428.