e-kitap2014

Bununla beraber tüzel kişinin üçüncü bir kişiyi iradi temsilcisi ola-

rak ataması durumunda, söz konusu temsilcinin tahkim anlaşması ve-

ya tahkim şartı içeren bir sözleşmeyi bu tüzel kişi adına imzalayabil-

mesi için, özel olarak tahkim anlaşması yapma hususunda yetki veril-

mesi gerekir.

Tacir Yardımcıları

Tacir yardımcılarının tacir adına tahkim anlaşması yapma yetkisi-

nin bulunup bulunmadığı da özel yetki gerekliliği bakımından dikkate

alınmalıdır. Türk hukukunda tacir yardımcıları, bağımsız ve bağımlı

tacir yardımcıları ile temsil yetkisini haiz olan ve olmayan tacir yar-

dımcıları olarak sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma, söz konusu tacir

yardımcısının asil tacir adına tahkim anlaşması yapma yetkisinin olup

olmadığına da ışık tutacaktır.

Bağımlı ve temsil yetkisini haiz bir tacir yardımcısı olan ticari

temsilci, işletme sahibinin, ticari işletmeyi yönetmek ve işletmeye iliş-

kin işlemlerde ticari temsil yetkisi ile kendisini temsil etmek üzere yet-

ki verdiği kişidir (TBK m. 547). Ticari temsilci, işletme sahibinin

alter

ego

’su olarak da nitelendirilir. Temsilcinin yapabileceği işlemlerdense,

yapamayacağı işlemlerin belirtilmesi uygun olur. Nitekim temsil yetki-

si sadece bir şubenin işleriyle veya birlikte temsil kuralı ile sınırlandı-

rılabilir. Bu nedenle, ticari temsilcinin yetkisinin tahkim sözleşmesi

yapmayı da kapsadığı kabul edilir.

Ticari vekil, işletme sahibinin, ticari temsilcilik yetkisi vermeksi-

zin, işletmesini veya bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir

(TBK m. 551). Verilen yetki, işletmenin olağan işlemlerini kapsar. Ti-

cari temsilcinin aksine yetkileri sınırlanabilir. Ayrıca açıkça yetki veril-

medikçe dava açmak ve açılan davayı takip etmek de dâhil olmak üze-

re bir takım işlemleri yapamaz. Tahkim sözleşmesinin olağan işlemler-

den sayılamayacağı, bu nedenle de açıkça özel yetki verilmedikçe tica-

ri vekilin tahkim sözleşmesi yapamayacağı kabul edilir.

Komisyoncu ve simsarlar vekâlet hükümlerine tabidir (TBK m.

520/2 ve m. 532/2). Dolayısıyla tahkim sözleşmesi yapabilmeleri için

özel olarak yetkilendirilmeleri gerekir.

Bağımsız tacir yardımcısı olan acenteler, bir sözleşmeye dayana-

rak, belirli bir yer veya bölgede sürekli olarak ticari işletmeyi ilgilen-

TAHKİM

183