260 / 449
BORÇLAR HUKUKU
245
Komisyoncu vekalet verenin bedele ilişkin talimatına uymak zorun-
dadır. Zira TBK madde 535’de, vekâlet verenin belirlediği bedelin altında
mal satan komisyoncunun, malı satmasaydı vekâlet verenin daha fazla za-
rar göreceğini ve durumun yeniden talimat almaya elverişli bulunmadığını
ispat etmedikçe, belirlenen bedel ile satış bedeli arasındaki farkı gidermek-
le yükümlü olduğu açıkça hükme bağlanmıştır. Ayrıca, bunun dışında ko-
misyoncu, kusuru varsa, talimatına aykırı davranmasından dolayı vekâlet
verenin uğradığı diğer zararlardan da sorumludur. Diğer yandan, vekâlet
verenin belirlediği bedelin altında mal alan veya üstünde satan komisyon-
cunun, bu işlemlerden doğan farkı alıkoyma hakkı bulunmamaktadır.
TBK madde 536 uyarınca komisyoncu, vekâlet verenin izni olmaksı-
zın malı veresiye satar veya malı teslim almadan bedelini öderse, bundan
doğan zarara katlanmak zorundadır. Ancak, TBK madde 536’da yalnızca
veresiye satım konusunda bir istisna getirilmiştir. Buna göre; vekâlet ve-
ren yasaklamadıkça, komisyoncu malı satış yerindeki ticari teamüle göre
veresiye de satabilir.
Yetkisi olmaksızın veresiye mal satması dışında, komisyoncu işlemde
bulunduğu borçluların ödememelerinden ve diğer borçlarını ifa etmeme-
lerinden sorumlu tutulamaz. Şayet açıkça garanti vermişse veya bulun-
duğu yerdeki ticari teamül gerektiriyorsa komisyoncunun sorumluluğu
doğar. Garanti veren komisyoncunun TBK madde 537 uyarınca bundan
dolayı ayrıca ücret isteme hakkı mevcuttur.
Komisyoncunun Hakları
TBK madde 538’e dayanarak komisyoncu, vekâlet verenin yararı için
yaptığı bütün giderleri ve ödediği paraları faiziyle birlikte isteyebilir.
Ücrete ilişkin olarak ise komisyoncu TBK madde 539’a göre, ken-
disine verilen işi yapınca ücretini isteyebileceği gibi, işin yapılmaması
vekâlet verene yükletilebilen bir sebepten kaynaklanıyorsa, bu halde de
ücretinin ödenmesini isteyebilir. Komisyoncu, başka sebeplerle işin ya-
pılamaması durumunda ise ancak emeğinin yerel âdete göre belirlenecek
karşılığını isteyebilir.
TBK madde 540 uyarınca komisyoncu, vekâlet verene karşı dürüst-
lük kurallarına aykırı davranır, özellikle ona satın aldığından fazla veya