112 / 476
renir öğrenmez icazet verebilir. İcazet verilmez ise, acente kendi ad ve
hesabına sorumlu olur.
Acentelik Sözleşmesi’nin Sona Ermesi
Süresiz bir acente sözleşmesinin varlığı halinde, taraflardan her
hangi biri, tasarlanan fesih tarihinde en az üç ay önce ihtarda bulunmak
sureti ile sözleşmeyi feshedebilir. Belirli süreli sözleşmeler, taraflar
kendiliğinden yenilenme ile ilgili sözleşmesel bir düzenleme yapma-
mışlarsa, sözleşme süresinin dolması ile kendiliğinden sona erer. Her
iki halde de, taraflar haklı sebeplerin varlığı halinde sözleşmenin der-
hal feshini talep edebilirler.
İflas, ölüm ve kısıtlılık hali gibi YBK’ya atıf yapılan haller dışın-
da, fesih için haklı sebep oluşturabilecek hususlar YTTK’da açık bir
hüküm ile sayılmamıştır. Ancak sınırlı sayıda olmayacak şekilde bazı
hususlar Yargıtay kararları ile fesih için haklı sebep kabul edilmiştir.
Bunlara örnek olarak:
- Sözleşme taraflarından birinin faaliyetlerini makul olmayan bir
süre için durdurması veya durdurma yükümlülüğünün bulun-
ması,
- Sözleşme taraflarından birinin doğrudan veya dolaylı olarak di-
ğer tarafa zarar verici faaliyetlerde bulunması,
- Yazılı ihtara rağmen ödemelerde temerrüde düşülmesi.
Bunlara ek olarak, acentelik sözleşmesinin tarafları, kanunun em-
redici kurallarına aykırı olmamak şartı ile karşılıklı olarak sözleşme
kapsamında fesih için haklı sebepler düzenleyebilirler.
Ayrıca yine, acentelik sözleşmesi, kendiliğinden yenilenmeye iliş-
kin hüküm içermiyorsa veya taraflar devam etme konusunda anlaşarak
sözleşmeyi sürdürmemiş ise, süresinin sona ermesi ile de kendiliğin-
den sona erecektir.
Denkleştirme Tazminatı
YTTK’nın yürürlüğe girmesinden önce, Türk hukukunda denkleş-
tirme tazminatını diğer bir deyişle portföy tazminatını düzenleyen açık
bir hüküm yoktu. Ancak denkleştirme tazminatı kavramı ve temelleri
ile ilgili kurallar Yargıtay kararları ile şekillenmişti.
98
HUKUK POSTASI 2012