244 / 440
HUKUK POSTASI 2011
230
asli edim yükümlülükleri arasındaki, gerek mal veya hizmetin ger-
çek değeri ile sözleşmede belirlenen fiyatı arasındaki dengeye iliş-
kin bir değerlendirme yapılamaz.
• Sözleşmede yer alan bir şartın ne anlama geldiği belirlenemiyorsa,
tüketici lehine olan yorum tercih edilir.
Yönetmeliğin 7. maddesi uyarınca satıcı, sağlayıcı veya kredi veren
tarafından tüketici ile akdedilen sözleşmede kullanılan haksız şartlar ba-
tıldır. Diğer yandan, yok sayılan bu hükümler olmadan da sözleşme ayak-
ta tutulabiliyorsa sözleşmenin geri kalanı geçerliliğini koruyacaktır.
Yönetmeliğin 8. maddesi “yargısal denetim” başlığını taşımakta olup,
meşru menfaati olan gerçek veya tüzel kişilerin, standart sözleşmelerde
yer alan haksız şartların uygulanmasının önlenmesi için dava açabilecek-
lerini düzenlemiştir. Bu hallerde mahkeme, önleme için gerekli tedbirlere
hükmedecektir.
Yönetmeliğin ekinde yol gösterici mahiyette ve sınırlayıcı olmamak
üzere haksız olarak kabul edilebilecek şartlar listesi yer almaktadır.
Sonuç
Avrupa Birliği mevzuatı ile Türk mevzuatının uyumlulaştırılması
çalışmaları kapsamında 4077 sayılı Kanun’a, 4822 sayılı Kanun ile ge-
tirilen değişiklikler sonucu anılan Kanun’a sözleşmedeki haksız şartları
düzenleyen bir hüküm eklenmiştir.
Bu hüküm uyarınca, (i) satıcı veya sağlayıcının tek taraflı olarak söz-
leşmeye koyduğu, (ii) tüketiciyle müzakere etmediği, (iii) iyi niyet ku-
ralına aykırı ve (iv) tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme
şartları haksız şart olarak belirlenmiştir.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer
alan haksız şartların tüketici için bağlayıcı olmayacağı belirtilmiştir.
Tüketici sözleşmelerinde yer alan, tüketici aleyhine haksız şartların
tespitini ve bu şartların tüketiciyi korumaya yönelik olarak denetlenmesi-
ni sağlamak amacıyla Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Yönetmelik
hazırlanarak, yürürlüğe konulmuştur.