171 / 375
Mİ LLETLERARAS I T İ CARET HUKUKU
157
Türkiye’ye Karşı Açılan Davalar
*
Enerji Şartı Antlaşması (bundan böyle “Antlaşma” olarak anılacaktır)
17 Aralık 1994‘te Lizbon’da imzalandı ve 16 Nisan 1998’de yürürlüğe gir-
di. Türkiye, Antlaşmayı 17 Aralık 1994’de imzaladı ve Antlaşma 6 Şubat
2000 tarihinde onaylandı. Antlaşma 5. Bölümünde çok ayrıntılı ve orijinal
bir uyuşmazlıkların çözümü sistemi getirir. Antlaşma, yatırım uyuşmazlık-
larına ilişkin olarak Yatırımcı-Devlet tahkimi öngörür.
Eğer yabancı yatırımcı uluslararası tahkim yoluna başvurmak isterse
Antlaşma üç seçenek sunar (m. 26/4).
-
1965 tarihli Washington Sözleşmesi (The Convention on the Settle-
ment of Investment
Disputes Between
Disputes Between States and
Nationals
Nationals of Other States; Devletler ve Diğer Devletlerin
Vatandaşları Arasında Meydana Gelebilecek Yatırım Uyuşmazlıkla-
rının Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesine İlişkin Sözleşme) uyarınca
ICSID tahkimi. Eğer yatırımcının ülkesi veya ev sahibi devlet veya
her ikisi de ICSID sözleşmesine taraf değilse, tahkim ICSID İlave
Hizmet Kurallarına (ICSID Additional Facility Rules) göre yürütülür.
-
UNCITRAL (
United Nations Commission on International Trade
Laws
) tahkim kuralları. Uyuşmazlık UNCITRAL tahkim kuralları
uyarınca tek veya üç hakemden oluşan hakem heyeti tarafından çö-
zülür.
-
Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü (
Arbitration Institute
of Stockholm Chamber of Commerce
) Tahkim Kuralları uyarınca
tahkim.
Antlaşma böylece yatırımcıya geniş bir tahkim seçeneği sağlar. Bir
yandan kurumsal tahkim olarak ICSID ve Stockholm Ticaret Odası Tah-
kim Kurallarını, diğer yandan
ad hoc
tahkim olarak da UNCITRAL tah-
kim kurallarını öngörür.
Türkiye’ye karşı yabancı yatırımcılar tarafından Antlaşma’ya daya-
narak açılmış bulunan ve ikisi sona ermiş ikisi devam eden dört ICSID
tahkim davası vardır.
1.
Libananco Holdings Co. Limited (Cyprus) v. Republic of Turkey
.
Libananco, 11 adet baraj ve enerji santralini işleten ve bir zamanlar
*
Mayıs 2010 tarihli Makale – Prof. Dr. H. Ercüment Erdem