162 / 375
HUKUK POS TAS I 2 0 1 0
148
Anayasa Mahkemesi kararının yarattığı sorunların çözümü amacıyla 1997
yılında 4283 Sayılı Elektrik Enerjisi Üretim Santrallerinin Kurulması ve
İşletilmesi ve Enerjinin Yap İşlet Modeliyle Satılmasına Dair Kanun (bun-
dan böyle “4283 Sayılı Kanun” olarak anılacaktır) kabul edildi.
4- 4446 Sayılı Kanun.
4283 sayılı Kanun’un yeterli olmadığı düşü-
nülerek, 1999 yılında 4446 Sayılı Kanunla Anayasa’da değişikliğe gidildi.
Bu değişiklikle (i) kamu tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerin
ve yatırımların özel hukuka tabi olacak şekilde özel kuruluşlara devredil-
mesine veya yaptırılmasına olanak tanındı; (ii) kamu hizmetine ilişkin ya-
bancılık unsuru taşıyan sözleşme ve lisanslardan kaynaklanan uyuşmaz-
lıkların ulusal veya uluslararası tahkime götürülebilmesi öngörüldü ve
(iii) Danıştay’ın imtiyaz sözleşmeleri açısından inceleme kurumu niteliği,
görüş veren kurum niteliğine dönüştürüldü. Anayasa değişikliğini takiben
birçok kanun değişikliği daha yapıldı. Her şeyden önce 3996 sayılı kanuna
tabi sözleşmeler yeniden özel hukuk kapsamına alındı.
5- 4501 Sayılı Kanun
. Enerji sektörünü ilgilendiren bir diğer önemli
kanun ise, 4501 Sayılı Kamu Hizmetlerine İlişkin İmtiyaz Lisanslarından
ve Sözleşmelerinden Kaynaklanan İhtilafların Tahkime Götürülmesinde
Takip Edilecek İlkelere Dair Kanun’dur (bundan böyle “4501 Sayılı Ka-
nun” olarak anılacaktır). Bu kanun, yabancılık unsuru taşıyan imtiyaz söz-
leşmelerinin taraflarına uyuşmazlıkları ulusal veya uluslararası tahkime
götürme hakkı tanır. Ayrıca, bu kanun uyarınca kesinleşmiş mahkeme ka-
rarı ile iptal edilenler hariç bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce kamu
hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerine göre başlatılmış
proje ve işlere de bu kanun hükümleri uygulanır. Bu amaçla görevli şirketin
kanunun yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde başvuruda bulunması ve
ilgili idarenin müracaatı üzerine Bakanlar Kurulu’nun karar vermesi ge-
rekirdi. Bu kanun Bakanlık’a mevcut sözleşmelerin yeniden görüşülmesi
konusunda yetki vermemekteydi. Ancak Bakanlık uygulamada bu başvu-
rularla ilgili müracaatı yapmak için sözleşmelerin bazı esaslı hükümlerini
yeniden görüşmeyi şirketlere karşı ön şart olarak ileri sürmüştü. Bakanlık
yeniden görüşme talebini reddeden şirketlerin başvuruları hakkında işlem
yapmaktan kaçınmış, bu durum da uygulamada uyuşmazlıklara yol açmıştı.
6- 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu.
Elektrik piyasasında ser-
bestleşmeyi öngören sürecin bir sonucu olarak, 3 Mart 2001 yılında 4628
sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kabul edilerek yürürlüğe girdi. Bu ka-
nun, istikrarlı ve rekabetçi bir elektrik piyasası yaratmak suretiyle elektrik