159 / 375
Mİ LLETLERARAS I T İ CARET HUKUKU
145
Türk Enerji Hukuku
*
Giriş
Dünyada ve ülkemizde nüfus artışı ile birlikte enerji tüketimi de ar-
tış gösterdi. Enerji tüketiminde oluşan bu taleple birlikte enerji tedarikin-
de sorun yaşanmaması açısından tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de
enerji sektörüne yönelik çalışmalar hızlandı.
Enerji kaynaklarının çıkarılması, kullanımı, üretimi, tüketiminin ayrı
ayrı faaliyetler olması nedeniyle tüm bu faaliyetlerin bir takım kurallara
bağlanması gereği doğdu ve bu kurallar çeşitli mevzuatlar çerçevesinde
toplandı. Böylelikle “
enerji hukuku
” adı ile yeni bir hukuk dalı oluştu.
Gerek Avrupa Birliği’nde (bundan böyle “AB” olarak anılacaktır), gerekse
ülkemizde bu yönde birçok çalışma ve düzenleme yapıldı.
Avrupa Topluluklarının üç Kurucu Antlaşması’ndan ikisi olan 1951
tarihli Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması (bundan böy-
le “AKÇT Antlaşması” olarak anılacaktır) ve 1957 tarihli Avrupa Atom
Enerjisi Topluluğu Antlaşması (bundan böyle “AAET Antlaşması” olarak
anılacaktır) enerjiye ilişkin oldu. Kurucu Antlaşmalarda yer alan malların
serbest dolaşımına, şirket kurma hakkına, hizmet ve sermayenin serbest
dolaşımı hakkına, iç hukukların uyumlaştırılmasına ve devlet yardımlarına
ilişkin hükümler enerji sektörüne de uygulanır.
Bu Kurucu Antlaşmaların her birinde enerji politikalarını belirleyen
birçok hüküm yer almakla birlikte, hiçbirisinde ayrı ve detaylı bir enerji
bölümü yoktur. Bu nedenle AB enerji hukukuna ilişkin olarak tüzük, yö-
nerge, tebliğ, karar ve tavsiye şeklinde birçok ikincil düzenleme yapılarak
enerji hukuku şekillendirildi.
Ülkemizin AB’ye üyelik sürecinde Birlik müktesebatına uyum çaba-
larının bir sonucu olarak enerji hukuku alanında da AB’deki düzenleme-
ler örnek alınarak yeni düzenlemeler yapıldı. Örneğin 4628 sayılı Elektrik
*
Temmuz 2010 tarihli Makale – Prof. Dr. H. Ercüment Erdem