285 / 496
Bunlardan ilki devre konu sermaye payı oranıdır. Kanun metninde
yer alan halka açık şirketlerde yüzde beş, diğerlerinde yüzde on ve üze-
rindeki sermaye payı Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan azlık pay oran-
larıdır. Bu oranlarda paylara sahip olan pay sahipleri şirketin işleyişini
ve hatta kontrolünü etkileyebilecek ilave haklara sahip olmaktadır. Bu
nedenle yukarıda belirtilen oranlar ve üzerindeki pay devirleri önemli
sayılmış ve Kurul iznine tabi tutulmuştur.
Kurul izni gerektiren hallerden ikincisi ise, kontrol değişikliği so-
nucunu doğuracak her türlü işlem olarak belirlenmiştir. Kanun koyucu
pay devirleri dışında şirketi etkileyebilecek kararların alınması veya bu
kararlara müdahale edilmesi hususunu da kontrol altına almak istemek-
tedir. Bu durumun ortaya çıkabileceği hallerden biri imtiyazlı payların
devridir. Mevzuatta yer alan oranların altında kalsa da, kontrolü etkile-
yecek imtiyazlar tanınan payların devri de Kurul iznine tabi olacaktır.
Ayrıca kanun koyucu madde metninde “her türlü işlem” ibaresi kulla-
narak şirketin taraf olacağı payları üzerinde rehin ve intifa hakkı tanı-
yan sözleşmeleri de Kurul iznine tabi olma kapsamı içine almaktadır.
Kurul izni için Kanunun getirdiği son kriter ise lisans sahibi şirke-
tin tesislerin mülkiyetinin veya kullanım hakkının değişmesi sonucunu
doğuran iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesidir. Pay devri dışında, aset
devri niteliğinde olan tesisin devri veya kullanım haklarının devri de
kanun koyucu tarafından, yine terhis edilen kamu görevinin kontrol
edilebilmesi amacıyla, kurul iznine tabi tutulmuştur.
Kanunun lisans sahibi şirketin pay devirlerine ilişkin düzenlemesi-
ni genişleterek ele alan Yönetmelik konuyu 57’nci maddesinin 2’nci
fıkrasında düzenlemektedir. Düzenleme “
Lisans sahibi bir tüzel kişinin
sermayesinin yüzde on (halka açık şirketlerde yüzde beş) veya daha
fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek
veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye
payı değişikliklerinden bağımsız olarak tüzel kişinin ortaklık yapısın-
da kontrolün değişmesi sonucunu veren pay devirleri ile tarifesi düzen-
lemeye tabi lisans sahibi tüzel kişilerin payları üzerinde rehin tesis
edilmesi ile bu tüzel kişilere ilişkin hesap rehni tesis edilmesi, her de-
fasında onaya tabidir. Piyasa işletim lisansı sahibi tüzel kişilerin or-
taklık yapılarında, yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden
bağımsız olarak, ayrıca, her türlü doğrudan pay değişiklikleri onaya
ENERJİ HUKUKU
269