42 / 449
TİCARET HUKUKU
27
Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Yeni Davalar
*
Prof. Dr. H. Ercüment Erdem
Giriş
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
1
(“TTK”) birleşme işlemi ile ilgili
ayrıntılı düzenlemeler getirdi, bölünme işlemini ilk defa düzenledi, tür
değiştirme işlemini de kapsamını önemli ölçüde genişleterek ele aldı. Bu
düzenlemelerde gerek İsviçre mevzuatı gerekse Avrupa Birliği müktese-
batı temel alındı.
TTK, Türk hukukunda önceden bulunmayan çıkma, çıkarma, ayrıl-
ma akçesi gibi yeni müesseseleri düzenler, yeni ortaklık hakları getirir.
Alacaklıların korunması sistemi değiştirilir ve yeniden yapılandırma iş-
lemlerini engelleyen eski sistem terkedilir. Şirketlerin ölçeklerine göre
kolaylaştırılmış usul öngörülür. Böylelikle TTK yeniden yapılandırma
işlemlerini ayrıntılı olarak ele alır. Kanundaki düzenlemeler ile bu işlem-
lerin kolaylaştırılması amaçlanır.
Yeniden yapılandırma işlemleri farklı menfaat sahipleri arasında çı-
kar çatışmalarına yol açabilir. Bu nedenle TTK bu işlemleri düzenlerken
menfaatler arasındaki dengeyi korumak için bir takım yeni dava hakları
düzenler. Bu davalardan ilki yeniden yapılandırma işlemi sonucunda or-
takların pay ve haklarının sürekliliğinin sağlanmasına yöneliktir. İkinci
dava, yeniden yapılandırma işlemine ilişkin kararların iptaline ilişkindir.
Üçüncü dava ise söz konusu işleme katılanların kusurları ile verdikleri
zarara ilişkin özel bir sorumluluk davasıdır.
Şirket Paylarının ve Haklarının İncelenmesi Davası
Genel Olarak
TTK, birleşme, bölünme ve tür değiştirme işlemlerinde, ortakların
hak ve paylarının devamlılığı ilkesini benimser. Kanunun 140, 161 ve
*
Ekim 2013 tarihli Makale
1
RG, 14 Şubat 2011, S. 27846.