TİCARET HUKUKU
71
değerde bir istem hakkı tanınmadan, bu işlemlere yönlendirilmesi huku-
ka aykırı olarak kabul edilmiştir. Bağlı şirketin, iş, varlık, fon, personel,
alacak ve borç devri gibi hukuki işlemler yapmaya; kârını azaltmaya ya
da aktarmaya; malvarlığı haklarını sınırlandırmaya; kefalet, garanti gibi
sorumluluklar yüklenmeye; verimliliğini ya da faaliyetini olumsuz etkile-
yen kararlar almaya yöneltilmesi madde kapsamında verilen örneklerden
bazılarıdır.
Denkleştirmenin faaliyet yılı içinde fiilen yerine getirilmemesi veya
süresi içinde kayba denk bir istem hakkı tanınmaması halinde, bağlı şir-
ketin pay sahipleri veya alacaklılar, hâkim şirketten ve sorumlu yöne-
tim kurulu üyelerinden bağlı şirketin zararının bağlı şirkete ödenmesini
isteyebilecektir. Dava pay sahiplerince açılmış ise, hâkim istem üzerine
veya hakkaniyet gereği, tazminat yerine davacı pay sahiplerinin payları-
nın hâkim şirket tarafından satın alınmasına veya duruma uygun düşen ve
kabul edilebilir başka bir çözüme hükmedebilir. Bağlı şirket pay sahip-
lerine tanınan paylarının satın alınmasını mahkeme önünde talep hakkı,
şirketler topluluğu çerçevesinde düzenlenen önemli bir çıkma hakkıdır.
Sorumluluk ancak özen borcunun gereği gibi yerine getirilmemesi
halinde doğar. Buradaki özen ölçütü, kayba sebebiyet veren işlemin, ben-
zer koşullar altında, şirket menfaatlerini gözeten ve tedbirli bir yönetici-
nin özeniyle hareket eden bağımsız bir şirket yönetim kurulu üyelerinin
göstereceği özendir. Bu oranda özen gösterildiğinin ispatı halinde sorum-
luluk doğmayacaktır.
Pay sahiplerinin ve alacaklıların açabileceği bu davaya, kıyas yoluyla
YTK’nın anonim şirketlere ilişkin hukuki sorumluluk hükümleri kapsa-
mında düzenlenen teselsül, zamanaşımı gibi bazı maddelerinin uygulana-
cağı belirtilmiştir.
Merkezi yurt dışında bulunan hâkim teşebbüsler bakımından, bu
dava bağlı şirketin merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesin-
de açılabilir.
Önemli Kararlardan Sorumluluk
YTK m. 202/2 ile düzenlenen ikinci kategori, bağlı şirketin genel ku-
rulunda alınan yapısal nitelik ve önemdeki kararları kapsamaktadır. Bu-