302 / 440
HUKUK POSTASI 2011
288
Harçlar Kanunu’nun İlgili Maddelerinin İncelenmesi
Yabancı hakem kararlarının tenfizi bakımından alınacak harçlar,
Harçlar Kanunu’nun 3. maddesinde düzenlenir. İlgili maddenin birinci
fıkrası uyarınca, hakem kararlarının tenfizinde, hakem kararının mahiye-
tine göre karar ve ilam harcı alınır. Yine aynı maddenin ikinci fıkrasında
da, yabancı hakem kararları ile, kanun gereğince tahkim yolu ile çözül-
mesi zorunlu olan dâvalardan da aynı suretle harç alınacağı düzenlenir.
Karar ve ilam harçları, Harçlar Kanunu’na ekli bulunan 1 Sayılı
Tarife’de düzenlenir. İlgili tarifenin nispi harçları düzenleyen III/1 başlı-
ğı uyarınca,
“konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hak-
kında karar verilmesi halinde”
, hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu
değer üzerinden binde 59,4 oranında nispi harç alınmaktadır. Maktu harç
ise, 1 Sayılı Tarife’nin III/2 başlığı altında düzenlenir. İlgili düzenleme-
ye göre, nispi harç alınacağı düzenlenen haller dışında kalan davalarda,
maktu harç alınacaktır.
Görüldüğü gibi, Harçlar Kanunu’na ekli 1 Sayılı Tarife’de,
“konusu
belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilme-
si halinde”
nispi harç alınacağı, açıkça düzenlenmektedir. Ancak, tenfiz
davalarında, esasa ilişkin bir karar verilmeyip, yalnızca tenfiz şartlarının
ve tenfiz engellerinin bulunup bulunmadığı yönünde bir inceleme yapıl-
maktadır.
Kaldı ki, UYAP sisteminde de, tenfiz davaları bakımından maktu harç
alınması şeklinde bir uygulama görüldüğünden, harcın mahkeme yazı
işleri müdürlüğü tarafından maktu harç olarak hesaplanması ve maliye
veznesi tarafından da maktu harç tahsil edilmesi söz konusu olmaktadır.
Ancak, doktrin ve Yargıtay kararları, genellikle tenfiz davalarında,
tenfizi talep edilen kararın niteliğine göre nispi harç alınması yönünde-
dir. Baki Kuru’ya göre, yabancı hakem kararının tenfizini isteyen taraftan
başvurma harcı ve nispi harca tabi davalarda nispi karar ve ilam harcının
dörtte biri, maktu harca tabi davalarda ise maktu karar ve ilam harcı peşin
olarak alınır.
Bu görüşe atıf yapan bir Yargıtay kararı da, aşağıdaki gibidir:
“Öte yandan yabancı hakem kararlarının tenfizine ilişkin mah-
keme kararından hakem kararının mahiyetine göre (Türk Hakem