206 / 489
denetçi, danışma kurulu, milli ve milletlerarası tahkim divanları ile ge-
nel sekreterlikten oluşur.
Merkezin organlarının oluşumunun üzerinde durulması gerekir.
Tasarı uyarınca İstanbul Tahkim Merkezi’nin genel kurulunun görevle-
ri arasında yönetim kurulunu seçmek ve tahkim ve alternatif uyuşmaz-
lık çözüm yöntemlerine ilişkin uygulanacak kuralları ve bütçeyi onay-
lamak vardır.
Genel kurul toplamda 23 üyeden oluşur. Bu üyelerden altısı, hâli-
hazırda kurumsal tahkimi bulunan TOBB tarafından, üçü Yükseköğre-
tim Kurulu’nca seçilir ve Adalet Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu,
(eski adı ile) İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ile Bankacılık Düzen-
leme ve Denetleme Kurumu’nun birer üye seçme hakkı vardır. Bu üye
dağılımı, İstanbul Tahkim Merkezi’nin bağımsız ve özerk yapısına iliş-
kin şüphe doğurabilir niteliktedir zira birçok üye dolaylı olarak kamu
tarafından belirlenir. Üstelik Tasarı’ya göre yalnızca beş üyenin hukuk-
çu olması yeterlidir. Özellikle de genel kurulun, kuralları onaylama gi-
bi yetkileri bulunduğu düşünüldüğünde, daha çok hukukçudan oluşma-
sı gerektiği görüşündeyiz.
Tahkim Merkezi Olmak için Gerekenler
Tasarı, İstanbul’un milletlerarası olarak kabul gören bir tahkim
merkezi olabilmesi için ancak bir başlangıç noktası oluşturur. Tahkim
kuralları da atılacak ilk adımlardan biridir. Nitekim uygulamada sıkça
başvurulan kurumsal tahkim kuralları da birbirinden önemli ölçüde
farklılık göstermez. İstanbul Tahkim Merkezi’nin benimseyeceği ku-
ralların milletlerarası tahkime uygun olması ve kabul gören ve sürekli
uygulanan kuralların göz ardı edilmemesi gerektiği aşikardır. Bununla
beraber bir kurumsal tahkimin seçiminde, uygulanan kurumsal tahkim
kurallarından ziyade tahkim yargılamasına bizzat etki eden, hakemle-
rin seçimi ve kararların tenfizi gibi konular belirleyicidir.
Bu nedenle, kurumun bağımsızlığı, bağımsız ve tarafsız hakemle-
rin atanması, uygulanacak hukukun tahkime elverişli olması ve yargı-
nın tahkime yaklaşımı önem kazanır.
4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu, büyük ölçüde tahkime
dair UNCITRAL Model Kanunu’nu benimser. 1 Ekim 2011’de yürür-
lüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu da model kanun
190
HUKUK POSTASI 2014