42 / 476
Şirket varlıklarına ilişkin değerleme ilkeleri YTTK’nın 78 ila
80’inci maddeleri uyarınca düzenlenmiştir. Genel değerleme ilkeleri
uyarınca, finansal tablolarında yer alan varlıklar ile borçlarla ilgili ola-
rak, Türkiye Muhasebe Standartlarında öngörülen ilkeler dikkate alın-
malıdır. Ayrıca, bir önceki dönemin kapanış bilançosundaki değerler
ile faaliyet döneminin açılış bilançosundaki değerler birbirinin aynı ol-
malı, bilanço kapanış gününde, varlıklar ve borçlar teker teker değer-
lendirilmeli, önceki yılsonu finansal tablolarında uygulanmış bulunan
yöntemler korunmalıdır.
Duran varlıklara ilişkin olarak madde 79 ve 80 uyarınca; duran ve
dönen varlıklar Türkiye Muhasebe Standartlarında gösterilen ölçülere
göre değerlenir ve değerlemede uygulanacak değerlerin belirlenmesi,
tanımları, kapsamları, uygulanacak kalemlerin gösterilmesi ve değişik-
likler Türkiye Muhasebe Standartlarına tabidir.
YTTK madde 515 ile finansal tablolar bakımından “dürüst resim
ilkesini” benimsenmiştir. Buna göre; anonim şirketlerin finansal tablo-
ları, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre şirketin malvarlığını, borç
ve yükümlülüklerini, öz kaynaklarını ve faaliyet sonuçlarını tam, anla-
şılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun
bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak; gerçeği dürüst, aynen ve aslına
sadık surette yansıtacak şekilde çıkarılır.
Yukarıda belirtilen düzenlemeler ışığında, şirket muhasebesinin
muhasebe standartlarına uygun hale getirilmesi ve bu doğrultuda “dü-
rüst resim ilkesi” uyarınca, muhasebe sisteminde duran varlıkların ye-
niden değerlemesi için “maliyet yönteminin” değil “gerçeğe uygun de-
ğer” yönteminin benimsenmesi mümkün görünmektedir. Ancak henüz
YTTK kapsamında tüm şirketlere uygulanacak muhasebe standartları
ile ilgili ikincil mevzuat tamamlanmadığından ve VUK ile aradaki bağ-
lantı ve vergisel muhasebe sisteminin muhasebe standartları ile uyum-
laştırılması yolunda kesin adımlar atılmadığından bu konuda bir değer-
lendirme yapılmamaktadır.
Mevzuata Aykırılığın Sonuçları ve Yaptırımlar
VUK’un mükerrer 298’inci maddesine ve YTKK’nin 462’inci
maddesine aykırı şekilde, yeniden değerleme yaptırılarak, bunun sonu-
cunda çıkan değer artışını, şirket bilançosunda değer artış veya yeniden
28
HUKUK POSTASI 2012