224 / 476
Taşınır Rehninin Paraya Çevrilmesi
*
Av. Alper Uzun
Genel Olarak
Hukukumuzda taşınır eşya üzerindeki rehnin kurulması, Medeni
Kanun (“MK”) m. 939/1 uyarınca üzerinde rehin kurulan taşınırın zil-
yetliğinin devri ile mümkündür. Üzerinde rehin kurmak için teslim
edilmesinde fayda bulunmayan bazı eşyalar üzerinde rehnin, teslim
edilmeden de kurulması mümkündür. MK m. 940/2 uyarınca gerçek
veya tüzel kişilerin alacaklarının güvence altına alınması için, kanun
gereğince bir sicile tescili zorunlu olan taşınır mallar (örneğin motorlu
taşıtlar) üzerinde, zilyetlik devredilmeden de, taşınır malın kayıtlı bu-
lunduğu sicile yazılmak suretiyle rehin kurulabilir.
Rehnin Paraya Çevrilmesi Usulü
Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip ise ilamlı ve ilamsız takip
olarak iki şekilde yapılabilir.
Yapılacak takip bir ilama veya İcra ve İflas Kanunu (“İİK”) m. 38’de
sayılan ilam niteliğindeki belgelerden birine (mahkeme huzurunda ya-
pılan sulhler, kabuller ve para borcu ikrarını havi re’sen tanzim edilen
noter senetleri, istinaf ve temyiz kefaletnameleri ile icra dairesindeki
kefaletler) dayanıyorsa rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip
yapılacaktır.
Taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı ve ilamsız takip
ile genel haciz yoluyla takip büyük ölçüde birbirine benzemektedir.
Ancak rehnin varlığı durumunda, icra takibinde haciz aşaması yerine
mevcut rehinler paraya çevrilerek alacaklı tatmin edilmektedir.
Rehnin varlığı durumunda dikkat edilecek en önemli husus, “önce
rehne başvuru zorunluluğu”dur. İİK m. 45’e göre:
“Rehinle temin edil-
miş bir alacağın borçlusu iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklı yal-
nız rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabilir. Ancak rehinin tu-
210
HUKUK POSTASI 2012
*
Eylül 2012 tarihli Makale