Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları ile Bilgi Sistemleri Yönetimine İlişkin İkincil Düzenlemeler Yayımlandı
13.03.2025 tarihli ve 32840 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan çeşitli tebliğler ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ilişkin önemli düzenlemeler yapıldı.
III-35/B.1 sayılı Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ (III-35/B.1 sayılı Tebliğ) ile getirilen düzenlemeler aşağıda özetlenir:
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşuna, faaliyete geçmesine, faaliyetlerine ve faaliyetlerinin durdurulmasına, pay devirlerine, organizasyon yapısına, belge kayıt sistemine ve denetim altyapılarına ilişkin esaslar belirlenir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, faaliyetleri süresince belirlenen ilkelere uymak, müşterilerine kripto varlıklara ilişkin genel riskleri açıklamak, çerçeve sözleşme imzalamak ve kimlik tespiti yapmakla yükümlüdür. Ayrıca, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının internet sitelerinde şeffaf bilgi paylaşımı sağlaması, müşteri hesaplarını düzenlemesi ve olağan dışı durumlar için gerekli tedbirleri alması gerekir.
- Kripto varlık hizmeti sağlayıcıların kuruluşuna Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) tarafından izin verilmesi için anonim ortaklık şeklinde kurulmaları, paylarının tamamının nama yazılı olması, paylarının nakit karşılığı çıkarılması, asgari sermaye tutarının Kurulca belirlenen miktardan az olmaması ve özsermayelerinin bu tutarın altında bulunmaması gibi şartları sağlamaları aranır.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyette bulunmak için de Kurul’dan izin alması gerekir. Söz konusu izni alabilmeleri için kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, kuruluş şartlarını korumaları, asgari kuruluş sermayesini nakden ve tamamen ödemiş olmaları ve sermaye yeterliliğine ilişkin yükümlülükleri yerine getirmeleri gibi kriterleri sağlamaları gerekir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklık yapısındaki değişikliklerde, sermaye veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10, %20, %33 veya %50’yi aşması durumunda Kurul’dan izin alınması zorunludur. Bu oranların altında kalan pay devirlerinde ortaklık yapısındaki değişikliğin Kurul’a bildirilmesi yeterlidir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıların işletme adları ve markaları tescil ettirilmeli, bu bilgiler ile faaliyet izinleri ve uygulanan yaptırımlar Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda ilan edilmelidir. Özsermayeyi %10’undan fazla etkileyecek dava ve takipler ile bağımsız denetim kuruluşları gibi konular Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu Anonim Şirketi’ne bildirilmelidir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, yalnızca Kurul’dan izin verilen faaliyetleri yürütebilir ve mevduat toplama, gayrimenkul alım-satımı, müşteriye getiri garantisi verme gibi yasaklanmış işlemleri gerçekleştiremez.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kripto varlık kayıplarını önlemek amacıyla “kurtarma planı” hazırlaması gerekir. Kurtarma planı ile platformların kripto varlık kaybı sonucunu doğurabilecek eylem ve riskleri belirleyerek, bu risk ve eylemlerin gerçekleşmesi durumunda alınacak aksiyonlara planlarında yer vermeleri gerekmektedir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, faaliyetlerini kendi istekleri ile en fazla iki yıl geçici olarak durdurabilir. Kurul, hukuka aykırılık veya mali durumun bozulması tespitinde faaliyet izinlerini sınırlandırabilir, durdurabilir, yöneticileri değiştirmek gibi tedbirlere başvurabilir veya izinleri iptal edebilir.
- Faaliyette Bulunanlar Listesi'nde yer alan platformlar, 30.06.2025’e kadar faaliyet izni başvurusunda bulunmalı ve 30.06.2026’ya kadar yetki belgesi almalıdır; aksi takdirde tasfiye sürecine tabi tutulacaktır. Faaliyet listesinde yer almayanlar ise gerekli izinleri almadan faaliyet gösteremez.
III-35/B.2 sayılı Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ (III-35/B.2 sayılı Tebliğ) kapsamında getirilen düzenlemeler aşağıda özetlenir:
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıların sunabilecekleri hizmet ve faaliyetler, platform faaliyetlerine ilişkin esaslar, listelenebilecek kripto varlıklar, saklama hizmeti ve transfer esasları ve sermaye yeterliliğine ilişkin kriterler düzenlenir.
- Platformların fiyat gözetim sistemleri kurması, işlem ortamlarını yurt dışına açarken gerekli bilgi ve belgeleri temin etmesi, yatırım danışmanlığı faaliyetleri için belirli kriterleri karşılaması ve özel durumlarda müşterilerini bilgilendirmesi zorunludur.
- Platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıklar kaldıraçlı olarak satılamaz ve kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemlerine konu edilemez.
- Kripto varlık saklama hizmeti, yalnızca yetkili bankalar veya Kurul tarafından belirlenen saklama kuruluşları tarafından sunulabilir. Transfer emirleri, belirlenen güvenlik önlemleri çerçevesinde gerçekleştirilir ve yüksek tutarlı transferlerde yöneticilerin onayı gerekir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları için platformların asgari kuruluş sermayesi 150.000.000 TL, saklama kuruluşlarının ise 500.000.000 TL olarak belirlenmiştir. Saklama kuruluşları, 1.000.000.000 TL’ye kadar müşteri varlığı saklayabilir, bu miktarı aşarsa aşan kısmın %1,5’i kadar ek özsermaye bulundurması gereklidir; toplam 1.500.000.000 TL özsermayeye ulaşıldığında ek yükümlülük aranmaz.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının sermaye yeterliliği kapsamında, risk karşılığı, faaliyet giderleri, borçlanma sınırları ve pozisyon riski gibi finansal göstergeler düzenli olarak takip edilerek Kurul’a raporlanmalı ve olası aykırılıklar belirlenen süreler içinde giderilmelidir.
- Müşterilerin en az %95’lik müşteri varlıklarını saklama kuruluşlarında saklamaları, maksimum %5’lik kısmı kendi cüzdanlarında tutmaları zorunludur.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçlanma sınırı, sermaye yeterliliği tabanlarının üç katını aşamaz.
VII-128.10 sayılı Bilgi Sistemleri Yönetimine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği (VII-128.10 sayılı Tebliğ) ve III-62.2.b sayılı Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetim Tebliği (III-62.2)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-62.2.b sayılı Tebliğ) ile getirilen düzenlemeler aşağıda özetlenir:
- VII-128.10 sayılı Tebliğ ile sermaye piyasasındaki kurumların bilgi sistemlerinin güvenli, sürdürülebilir ve düzenli bir şekilde yönetilmesine yönelik usul ve esasları belirleyerek, risk yönetimi, erişim kontrolleri, veri gizliliği, ağ güvenliği, bilgi sistemleri sürekliliği ve dış hizmet alımlarına ilişkin kapsamlı yükümlülükler getirilir.
- III-62.2.b sayılı Tebliğ ile kripto varlık hizmet sağlayıcıları da bağımsız denetime tabi tutulmuş, denetim raporlarının sunulma süreçleri netleştirilmiş ve farklı kurumlar için yıllık, iki yılda bir veya üç yılda bir denetim zorunlulukları belirlenmiştir.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ
Bilgi Sistemleri Yönetimine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği
Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetim Tebliği’nde (III-62.2) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.