ESMA’dan Sürdürülebilirliğe Doğru Yeni Bir Adım
Giriş
Okumakta olduğunuz bu makale, Erdem & Erdem Exlibris ile çok daha sürdürülebilir bir platforma kavuşmuşken Avrupa Birliği’nin menkul kıymetler piyasaları düzenleyicisi olan Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi de (“ESMA”) sürdürülebilirliğe katkıda bulunan bir çalışma yayımladı. 2023-2028 stratejisi[1] kapsamında ESMA, bir taraftan Çevresel, Sosyal, Kurumsal Yönetim (“ÇSY”) çalışmalarını desteklerken bir yandan da yatırımcıların ÇSY yatırımlarına olan güvenini izahnamelerde yer alan sürdürülebilirlik açıklamalarını detaylandırarak artırmayı ve yeşil yıkama ile mücadele etmeyi hedefledi. Bu doğrultuda ESMA 11.07.2023 tarihli basın açıklamasıyla[2] (“Basın Açıklaması”) sermaye piyasası araçlarına ilişkin izahnamelerde yer alan sürdürülebilirlik bağlantılı açıklamalara dair beklentilerini ortaya koydu.
Söz konusu Basın Açıklaması, öncelikli olarak AB’de yer alan Ulusal Yetkili Makamlar’a (NCA) hitap etmekle beraber ÇSY bileşeni içeren izahnameler hazırlanırken hem ihraççıların hem de danışmanların dikkatine sunuldu. Basın Açıklaması, izahnamelerde yer alacak sürdürülebilirlikle ilgili açıklamalar hakkında faydalı bilgilerin sunulması ve AB Kotasyon Yasası[3] ve Avrupa Yeşil Tahvilleri Yönetmeliği[4] kapsamında yasama süreci devam ederken mevzuattaki çerçevenin tamamlanması açısından özel bir öneme sahiptir. İlgili açıklama çeşitli menkul kıymetlere ilişkin olmakla beraber, bu makalede sürdürülebilirlik bağlantılı tahvillere yönelik açıklamalar değerlendirilecektir.
ÇSY Açıklamalarına İlişkin Genel Prensipler
Basın Açıklaması, AB İzahname Yönetmeliği[5] hükümleri uyarınca ESMA'nın, ihraççının yapacağı sürdürülebilirlikle ilgili önemli açıklamaların izahnamelerin yanı sıra nihai şartlara da dahil edilmesini beklediğini belirtir. AB İzahname Yönetmeliği Madde 6 (1) uyarınca izahaname “a) ihraççının ve herhangi bir garantörün varlıkları ve yükümlülükleri, kârları ve zararları, finansal durumu ve beklentileri; b) menkul kıymetlere bağlı haklar ve c) ihracın nedenleri ve ihraççı üzerindeki etkisi hakkında bilinçli bir değerlendirme yapmak için bir yatırımcı için önemli olan gerekli bilgileri içermelidir”. Bu doğrultuda ESMA, AB İzahname Yönetmeliği’nin gerekçelere ilişkin 54. paragrafında yer alan “çevresel, sosyal ve yönetişimle ilgili koşullar da ihraççı ve menkul kıymetleri için özel ve önemli riskler oluşturabilir ve bu durum da açıklanmalıdır” ifadesine atıfta bulunur.
ESMA ayrıca aşağıda yer alan konuların izahname hazırlığı sürecinde dikkat edilmesi gerektiğini vurgular:
Beyanların dayanağı (Basis for statements):
Yatırımcıların bilinçli bir yatırım kararı vermelerini sağlamak amacıyla yeterli ve tarafsız bilgi vermek adına ihraççılar kendilerine veya ilgili menkul kıymetin sürdürülebilirlik profiline ilişkin her türlü beyanın gerekçesini sunmalıdır. Bu tür bir gerekçe, temel verilere veya üçüncü taraflarca yapılan araştırma veya analizlere atıfta bulunabilir. İhraççılar konuya ilişkin hem olumlu hem de olumsuz yönleri sunarak yatırımcılara dengeli bir görüş sağlamalıdır.
Sürdürülebilirliğe ilişkin çekinceler (Sustainability-related disclaimers): ESMA, sürdürülebilirliğe ilişkin çekincelerin ihraççının kontrolünde olan faktörlerin yerine getirilmemesini mazur göstermek amacıyla kullanılmaması gerektiğini belirtir. Örneğin, arz gelirlerinin izahnamede belirtilen proje seçim kriterlerine aykırı olarak kullanılabileceğinin beyan edilmesi, ihraççının üzerinde kontrol sahibi olduğu bir faktörle ilgilidir ve çekince olarak kabul edilmemelidir.
Detaylı açıklamalar (Comprehensive disclosure): Sürdürülebilirlik açıklamalarının anlaşılırlığı, 2019/980 sayılı Yetki devrine dayanan Komisyon Tüzüğü (CDR 2019/980) Madde 37 (1)’de yer alan gerekliliklere uygun olmalıdır. Özellikle, matematiksel formüllerin bileşenleri açıkça tanımlanmalı ve gerekirse ürün yapısı açık bir şekilde belirtilmelidir. Sürdürülebilirlikle ilgili her türlü teknik terminoloji de uygun şekilde tanımlanmalıdır.
ESMA’nın Sürdürülebilirlik Bağlantılı Tahvillere İlişkin Beklentileri
ESMA, belirli bir ÇSY bileşeni mevcut olan veya ÇSY hedefleri uyarınca hazırlanan sürdürülebilirlik bağlantılı tahviller ("SBT") gibi borçlanma araçlarına ilişkin izahnamelerin ve nihai şartlarının, İzahname Yönetmeliği Madde 6 (1) ve 2019/980 sayılı Yetki devrine dayanan Komisyon Tüzüğü’nün (CDR 2019/980) ilgili eklerinde yer alan ilkelerle uyumlu olmasını hedefler. ESMA, Basın Açıklaması kapsamında SBT’leri, ihraççının önceden tanımlanmış sürdürülebilirlik/ÇSY hedeflerine ulaşıp ulaşmadığına bağlı olarak finansal ve/veya yapısal özellikleri değişebilen tahviller olarak tanımlar.
ESMA, SBT izahnamelerinin kilit performans göstergeleri (KPG) ve ilgili sürdürülebilirlik hedefleri hakkında bilgi içermesini bekler. Söz konusu açıklamalar, bu tür KPG’ler seçildiğinde ve izlendiğinde potansiyel çıkar çatışmalarına ilişkin riskleri içermeli, ancak bunlarla sınırlı olmamalıdır. Ayrıca, ihraççının firma düzeyindeki genel sürdürülebilirlik performansının menkul kıymet üzerindeki etkisi de risk faktörlerinde açıkça belirtilmelidir.
Halka arz nedenleri bakımından, halka arz gelirlerini belirli bir sürdürülebilirlik projesi için kullanma niyetinde olmayan ancak genel kurumsal amaçlarla SBT ihraç eden ihraççılar, izahnamede ilgili ihracın gerekçesini ve ihraççı üzerindeki etkisini açıklamalıdır.
Halka arz edilecek veya alım satımı yapılacak tahvillere ilişkin bilgiler için, faiz ödemeleri sürdürülebilirlik hedeflerinin yerine getirilmesinden etkileniyorsa, ESMA bu durumun da izahnamede açıklanmasını bekler. Bu bağlamda faiz ödemelerinin hangi araçlarla hesaplandığı açıkça belirtilmelidir. Bu bilgi, seçilen KPG’lerin yanı sıra sürdürülebilirlik performans hedeflerine dair referansları da içermelidir. İleri amortisman söz konusu olabilecekse, ihraççılar bunun yatırımın sürdürülebilirlik performansı üzerindeki her türlü etkisini açıklamalıdır.
SBT ihraççıları, seçilen KPG’lerin sürdürülebilirlik özelliklerine dair danışmanlar veya üçüncü taraflarca herhangi bir tavsiye veya güvence sağlandığını belirtiyorsa, izahname bu güvencelerin kapsamı ve kim tarafından sağlandığına ilişkin açıklamaları içermelidir.
ESMA, ihraççıların izahnamelerinde ihraç sonrası bilgi vermeyi planlayıp planlamadıklarını açıklamalarını tavsiye eder. Bu açıklama, hangi bilgilerin raporlanacağına ve bu bilgilerin nereden elde edilebileceğine dair bir gösterge içermelidir. Örneğin, bir ihraççı, yatırımcıların ihraç sonrası bilgilere erişebilecekleri web sitesinin URL'sini izahnameye ekleyebilir.
Sonuç
ESMA'nın Basın Açıklaması, AB Kotasyon Yasası kapsamında getirilecek düzenlemelerden önce hem ihraççılara hem de yatırımcılara bir çerçeve çizdiği için özel bir öneme sahiptir. ESMA'nın önerileri, Ulusal Yetkili Makamlar’ın izahnamelerde yer alan sürdürülebilirlikle ilgili açıklamaların incelenmesine yönelik koordineli bir yaklaşım benimsemelerini sağlama ve yatırımcıların izahnamelerde yer alan sürdürülebilirlik açıklamaları konusunda bilinçli bir yatırım kararı verme becerilerini destekleme çabalarını yansıtır.
- ESMA Strategy 2023-2028, https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/esma_strategy_2023-2028.pdf (Erişim Tarihi 03.09.2023).
- ESMA’s Public Statement on Sustainability Disclosure in Prospectuses, https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/2023-07/ESMA32-1399193447-441_Statement_on_sustainability_disclosure_in_prospectuses.pdf, (Erişim Tarihi 03.09.2023).
- Proposal for a regulation amending Regulations (EU) 2017/1129, (EU) No 596/2014 and (EU) No 600/2014 to make public capital markets in the Union more attractive for companies and to facilitate access to capital for small and medium-sized enterprises https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52022PC0762, (Erişim Tarihi 03.09.2023).
- Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on European Green Bonds, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52021PC0391 (Erişim Tarihi 03.09.2023).
- Regulation (EU) 2017/1129 of the European Parliament and of the Council of 14 June 2017 on the prospectus to be published when securities are offered to the public or admitted to trading on a regulated market, and repealing Directive 2003/71/ECText with EEA relevance, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32017R1129 , (Erişim Tarihi 03.09.2023).
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.