HUKUK_POSTASI

Ceza hukuku anlamında sorumluluk doğuran bir başka suç tipi,

Vergi Mahremiyetinin İhlali’dir. VUK 362. Maddesi uyarınca;

VUK’un 5. Maddesinde sayılan ve vergi mahremiyetine uymak zorun-

da olan kişilerden bu mahremiyeti ihlal edenler, Türk Ceza Kanu-

nu’nun (“TCK”) 239. Maddesine göre cezalandırılmaktadır. Bu kişiler

şunlardır: Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar,

vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay’da görevli

olanlar, vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler,

vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler. Bu kişiler, görevleri dolayısiyla,

mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve he-

sap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine

müteallik olmak üzere öğrendikleri sırları veya gizli kalması lazım ge-

len diğer hususları ifşa edemezler ve kendilerinin veya üçüncü şahısla-

rın nef’ine kullanamazlar. Bu yasak, yukarıda yazılı kimseler, bu

görevlerinden ayrılsalar dahi devam eder. TCK 239 uyarınca, bu suçu

işleyen kişi, şikayet üzerine, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin

güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Cebir veya tehdit kulla-

narak bir kimseyi bu madde kapsamına giren bilgi veya belgeleri açık-

lamaya mecbur kılan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasıyla ce-

zalandırılır.

VUK’un 6. Maddesinin son fıkrası, “Yükümlülerin Özel İşlerini

Yapma” suçunu düzenlemektedir. Buna göre vergi işlerinde görevli

olan devlet memurları ile, vergi mahkemelerinde, bölge idare mahke-

melerinde, Danıştay’da görevli olanların, yükümlülerin vergi yasaları-

nın uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve diğer özel işlerini ücretsiz de

olsa yapmalarını yasaklamaktadır. Bu yasağa aykırı davrananların

TCK’nın “Görevi Kötüye Kullanma” başlıklı 257/1 maddesi uyarınca

6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması öngörülmüştür.

Vergi Suç ve Cezalarına İlişkin Genel Kurallar

Ceza hukukundaki genel kurallardan “İştirak” açısından vergi suç

ve cezalarına bakacak olursak, 359. Maddede sayılan vergi kaçakçılığı

suçlarının işlenmesine iştirak eden suç ortaklarının da TCK’nın suça iş-

tirak hükümleri esas alınarak cezalandırılacağını belirtmemiz gerekir.

Eylemi birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri fail olarak sorumlu

olur, başkasını suç işlemeye azmettiren kişi de, işlenen suçun cezası ile

cezalandırılır. Vergi kaçakçılığı suçlarının işlenmesine iştirak eden suç

MUHTELİF

375