266 / 375
HUKUK POS TAS I 2 0 1 0
252
kullanıp, faaliyetlerini güvenli biçimde sürdürmeleri de anayasal güvence
altındadır
.” demektedir.
Yine anılan kararda
“Anayasanın 13 üncü maddesinde ifade edildi-
ği gibi; temel hak ve özgürlükler, özlerine dokunulmaksızın, ölçülülük il-
kesine uygun biçimde, yasayla sınırlandırılabilir. Ölçülülük ilkesi gereği
olarak kısıtlamada başvurulan araç, sınırlama amacını gerçekleştirmeye
elverişli olmalı, araçla amaç, ölçüsüz bir oran içinde bulunmamalıdır.
Ölçülülük ilkesi ile temel hak ve özgürlükler güvence altına alınmakta,
sınırlandırılan hak ve özgürlükler arasında denge kurulması ve mümkün
olduğunca sınırlanan hak ve özgürlüğe az zarar verilmesi amaçlanmakta-
dır. Yani önlem elverişli ve zorunlu olmalı, amaca göre dengeli bir orantı
içinde kalmalıdır…”
denildikten sonra 5727 sayılı Yasanın 3/1-d madde-
sinin kahvehanelerde tütün ürünlerinin tüketimi bütünüyle yasakladığı bu
yasağın kahvehane işleticilerinin faaliyetlerini sürdürebilmelerini (ekono-
mik özgürlüğü) ölçülülük ilkesine aykırı biçimde sınırlandırmış olduğu
belirtilmektedir.
Yine anılan kararda tütün ürünlerinin tüketimi tamamen yasaklanma-
dığından tüketimin, kişi özgürlüğü alanına girdiği vurgulanmış ve genel
sağlığın korunması amacıyla bağımlılıkla mücadele edilip, tütün ürünle-
rinin tüketiminin azaltılması yönünde yasal düzenleme yapılırken; kişi
özgürlüğünün ölçüsüz şekilde sınırlandırılmaması gerektiğine hükmedil-
miştir.
Danıştay 10. Daire kararında
“Tütün ürünlerinin tüketiminde genel
sağlığı korumak amacıyla uygulanacak yasak ve sınırlamaların, bir yan-
dan kahvehane işleticilerinin çalışma özgürlükleri, bir yandan da tütün
ürünlerini tüketenlerin kişisel özgürlükleri gözetilerek, ölçülülük ilkesine
uygun biçimde belirlenmesi hukuki bir zorunluluktur. Anayasa’nın 48 inci
maddesinde, Devletin, ticari işletmelerin güvenli ve kararlı bir biçimde
faaliyetlerinin devamı için önlem almakla görevlendirilmiş olması karşı-
sında, kahvehaneler açısından tütün ürünlerinin tüketildiği/tüketilmediği
bölüm ayrımına gidilmesi; kahvehanelerin büyüklüklerine göre yasak uy-
gulaması ya da başka ayırt edici özellikler belirlenmesi suretiyle çalışma
özgürlüğü ve kişi özgürlüğünün özüne dokunulmaksızın ölçülülük ilkesine
uygun biçimde sınırlandırma getirilmesi mümkündür. Sonuç olarak, 5727
sayılı Yasanın 3/1-d maddesindeki ‘Özel hukuk kişilerine ait olan lokanta-
lar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletme-
lerde’ şeklindeki, tütün ürünleri tüketiminde mutlak yasak getiren kuralda