Sosyal Ağ Platformları Yeni Düzenlemelere Uyum Sağladı mı?
İnternet, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un (“İnternet Yayınları Kanunu”) 7253 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun Değişikliği”) ile tadil edilmesi sonucunda biraz daha regüle bir mecra haline geldi. Kanun Değişikliği ile, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar için 1 Ekim 2020 tarihinde itibaren Türkiye’de bir temsilci belirlemesi ve Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alması gibi katı yükümlülükler öngörüldü.
Temsilci Belirlenmesi
İnternet Yayınları Kanunu’nda sosyal ağ sağlayıcısı, sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanır. İnternet Yayınları Kanunu’na Kanun Değişikliği ile eklenen Ek Madde 4 uyarınca, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcısı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK”), Erişim Sağlayıcıları Birliği, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi ve kişiler tarafından İnternet Yayınları Kanunu kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemekle yükümlüdür. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde ise Türk vatandaşı olması zorunludur.
Yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcısının bu yükümlülüğe aykırı davranması halinde sırasıyla aşağıdaki yaptırımlar uygulanır.
- BTK tarafından yapılacak bildirimden itibaren 30 gün içinde temsilci belirlememesi halinde, sosyal ağ sağlayıcısına 10 milyon Türk Lirası (yaklaşık 1,4 milyon ABD Doları) idari para cezası verilir;
- 10 milyon Türk Lirası (yaklaşık 1,4 milyon ABD Doları) idari para cezasının verilmesinden itibaren 30 gün içinde temsilci belirlememesi halinde, sosyal ağ sağlayıcısına 30 milyon Türk Lirası (yaklaşık 4,2 milyon ABD Doları) tutarında ikinci idari para cezası verilir;
- 30 milyon Türk Lirası (yaklaşık 4,2 milyon ABD Doları) tutarındaki ikinci idari para cezasının verilmesinden itibaren 30 gün içinde temsilci belirlememesi halinde, Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanır. Bu kapsamda yeni sözleşme kurulamaz ve buna ilişkin para transferi yapılamaz.
- Reklam yasağından itibaren üç ay içinde temsilci belirlememesi halinde, BTK Başkanı sosyal ağ sağlayıcısının internet trafiği bant genişliğinin %50 oranında daraltılması için Sulh Ceza Hakimliğine başvurabilir.
- Hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde temsilci belirlememesi halinde, BTK Başkanı, sosyal ağ sağlayıcısının internet trafiği bant genişliğinin %90 oranına kadar daraltılması için Sulh Ceza Hakimliğine başvurabilir. Bununla birlikte, hakim ikinci başvuru üzerine vereceği kararında, %50’den düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak daha düşük bir oran belirleyebilir.
Kanun Değişikliği ile idari para cezalarının yurtdışında bulunan muhataplara tebligatına ilişkin kolaylaştırıcı usul öngörüldü. Bu itibarla, elektronik posta veya diğer iletişim araçlarıyla yapılan bildirimin 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na göre yapılan tebligat hükmünde olacağı ve bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılacağı düzenlendi.
Yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcısının temsilci belirleme yükümlülüğünü yerine getirmesi halinde ise, verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilir, reklam yasağı kaldırılır ve hakim kararları kendiliğinden hükümsüz kalır.
Yurtdışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarından VKontakte, YouTube, Dailymotion ve TikTok, Türkiye’de bir temsilci belirledi veya belirleyeceklerini açıkladı. Temsilcilik belirlemeyen sosyal ağ sağlayıcılarına uygulanacak reklam yasağı ise 19 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girdi. Reklam yasağının yürürlüğe girmesinden kısa bir süre önce, Facebook, Instagram ve LinkedIn de Türkiye’de bir temsilci belirleyecekleri yönünde beyanlarda bulundu.
Öte yandan, 19 Ocak 2021 tarihli ve 31369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan BTK kararı uyarınca temsilci belirleme yükümlülüğünü yerine getirmeyen Twitter, Pinterest ve Periscope adlı sosyal ağ sağlayıcılarına, Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından yeni reklam verilmesi ve buna ilişkin para transferi yapılması yasaklandı.
Türkiye’deki Kullanıcı Verilerinin Türkiye’de Bulundurulması
Sosyal ağ sağlayıcıları için öngörülen bir diğer yükümlülük ise Türkiye’deki kullanıcı verilerinin Türkiye sınırları içinde bulunan bir veri merkezinde bulundurulmasıdır. Buna göre, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Yukarıda açıklanan temsilci belirleme yükümlülüğünün aksine, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde uygulanacak spesifik bir yaptırım düzenlenmemiştir. Türkiye’deki kullanıcıların verilerinin Türkiye’de bulundurulması sosyal ağ sağlayıcıları bakımından ifası daha ağır bir yük olup bu yükümlülüğün yerine getirilmesi daha uzun zaman alacaktır. Mevcut durumda, sosyal ağ sağlayıcılarının bu konuya ilişkin çalışmalar yapmaya başlayıp başlamadıklarına ilişkin bir bilgi bulunmamaktadır.
Sonuç
Kanun Değişikliği ile sosyal ağ platformları, Türkiye’de bir temsilci belirlemesi ve Türkiye’deki kullanıcı verilerinin Türkiye sınırları içinde bir veri merkezinde barındırması gibi sıkı yükümlülük ve tedbirler ile karşı karşıya kaldılar. Kanun Değişikliği’nin yürürlüğe girmesinin ardından Vkontakte, YouTube, Dailymotion ve TikTok, Türkiye’de bir temsilci belirlemeye karar verirken, Facebook, LinkedIn ve Instagram reklam yasağının yürürlüğe girmesinden kısa bir süre önce temsilci belirleyeceklerini açıkladı. Öte yandan, Twitter temsilci belirleyeceğine ilişkin herhangi bir beyanda bulunmadı. Twitter’in temsilci belirlememesi halinde, reklam yasağından sonra uygulanacak yaptırım internet bant genişliğinin düşürülmesi olacaktır. Twitter’ın internet bant genişliğinin düşürülmesi kullanıcıların platforma erişimini ve kullanımını etkileyecek olmakla birlikte, bu durumun kullanıcı deneyimleri üzerindeki etkisi ilerleyen zamanlarda görülecektir.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Yapay Zekâ Çerçeve Sözleşmesi (Çerçeve Sözleşme), Avrupa Konseyi tarafından önerilen ve yakın zamanda imzaya açılan uluslararası bir anlaşmadır . Anılan sözleşme, yapay zekâ sistemlerinin tüm yaşam döngüsünü düzenleyen ilk uluslararası sözleşmedir. Çerçeve Sözleşme, yapay zekâ sistemlerinin insan hakları...
"Brüksel Etkisi", Avrupa Birliği ("AB") düzenlemelerinin küresel olarak standartları etkilemesi veya belirlemesi olgusunu ifade etmektedir. Nitekim AB önemli bir pazar niteliğinde olduğundan, küresel düzeyde faaliyet gösteren şirketler genellikle birden fazla, farklı yerel yasalara uymak yerine tüm faaliyetlerinde AB...
Anayasa Mahkemesi (“AYM”), 10 Ocak 2024 tarihli ve 32425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 11.10.2023 tarihli ve 2020/76 E., 2023/172 K. sayılı kararı ile (“Karar”) 7253 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da...
Tüm zamanların ilk “Yapay Zekâ Yasası” olarak nitelendirilen ve özellikle ChatGPT, Bard ve Midjourney gibi araçları doğrudan etkileyen kural ve düzenlemeler içeren yasa Avrupa Parlamentosu tarafından 14 Haziran 2023 tarihinde gerçekleşen nihai oylamada oyçokluğuyla kabul edildi. Böylece Avrupa Parlamentosu...